Thành lập Trung tâm tài chính quốc tế: Cần đảm bảo an toàn tài chính, tránh lợi dụng pháp luật để thực hiện các hành vi rửa tiền, tài trợ khủng bố

Nâng tầm vị thế của Việt Nam trong mạng lưới tài chính toàn cầu

Trình bày tóm tắt tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam tại Phiên họp thứ 44 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, từ cơ sở chính trị, pháp lý và thực tiễn trong nước và quốc tế thì việc xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về TTTCQT tại Việt Nam là hết sức cần thiết.

Theo Bộ trưởng, việc xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về TTTCQT với các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm mục đích hoàn thiện khuôn khổ pháp lý để xây dựng và phát triển TTTCQT, đặt tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng trở thành TTTCQT hàng đầu, vận hành theo các chuẩn mực quốc tế tiên tiến, kết nối với các thị trường và TTTC lớn trên thế giới, qua đó nâng tầm vị thế của Việt Nam trong mạng lưới tài chính toàn cầu.

Đồng thời, thúc đẩy tài chính bền vững, khuyến khích phát triển các sản phẩm tài chính xanh, đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội bền vững; tạo điều kiện liên kết các sàn giao dịch trong nước với quốc tế, thúc đẩy dòng vốn và công nghệ tài chính vào Việt Nam; thu hút và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, chuyên gia trong nước và nước ngoài trong các lĩnh vực tài chính và dịch vụ hỗ trợ vào làm việc tại TTTCQT.

Theo đó, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về TTTCQT dự kiến gồm 6 Chương và 36 Điều. Trong đó, dự thảo Nghị quyết quy định một số thủ tục hành chính cần thiết để thực thi các cơ chế, chính sách đặc thù trong việc vận hành, phát triển TTTCQT. Nội dung các thủ tục hành chính được quy định theo hướng đơn giản, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các tổ chức, cá nhân tham gia vào phát triển TTTCQT.

Ngoài ra, để phù hợp với chủ trương tiếp tục đẩy mạnh phân quyền, phân cấp giữa cơ quan nhà nước ở trung ương với cơ quan nhà nước ở địa phương, dự thảo Nghị quyết quy định cho phép: Chính phủ được ban hành nghị định xử lý các vấn đề phát sinh khác với luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội; Cơ quan điều hành, Cơ quan giám sát được ban hành văn bản quy phạm pháp luật; Cơ quan điều hành được quyết định sử dụng vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách địa phương để hỗ trợ xây dựng nhà ở cho người lao động làm việc tại TTTCQT.

Đánh giá kỹ tác động của từng chính sách, nhất là vấn đề đảm bảo an ninh tài chính quốc gia

Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, hồ sơ Dự thảo Nghị quyết cơ bản đủ điều kiện trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9. Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị đánh giá cụ thể hơn cả về mặt tích cực và cả những thách thức, mức độ rủi ro, khả năng quản lý rủi ro; Làm rõ hơn tác động khi có TTTCQT; những kinh nghiệm quốc tế phù hợp để vận dụng vào thực tế Việt Nam.

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhận thấy, vận hành TTTCQT tại Việt Nam là vấn đề mới ở Việt Nam, do vậy, Nghị quyết chỉ nên quy định những vấn đề chung, mang tính nguyên tắc và những nội dung đã rõ, mang tính ổn định cao. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo thẩm quyền ban hành hướng dẫn cụ thể để bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời; Phân cấp cho 2 thành phố những nội dung gắn với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn địa phương, bảo đảm quyền chủ động, linh hoạt, sáng tạo theo pháp luật.

Đối với việc thành lập 1 TTTCQT đặt tại 2 Thành phố, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biết, Thường trực Ủy ban đề nghị cơ quan soạn thảo báo cáo rõ hơn về căn cứ, cơ sở để đề xuất mô hình mới khác với Kết luận 47 của Bộ Chính trị. Làm rõ mô hình, mối quan hệ, tính độc lập giữa 2 cơ sở đặt ở 2 nơi; cơ quan quản lý nhà nước đối với 2 cơ sở này. Căn cứ vào đặc điểm riêng biệt của mỗi thành phố (TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng), Nghị quyết có thể quy định chính sách chung, nhưng tại các văn bản dưới luật cần có quy định tương ứng để phát huy tiềm năng, thế mạnh riêng biệt của mỗi cơ sở. Trong tổ chức thực hiện, cần nâng cao hiệu quả quản lý, kiểm soát để bảo đảm cạnh tranh lành mạnh…

Thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, nhiều ý kiến cơ bản nhất trí với nội dung của dự thảo Nghị quyết, tuy nhiên, do nghị quyết có nội dung rất phức tạp và cũng chưa có tiền lệ nên các đại biểu đề nghị cần đánh giá kỹ tác động đến kinh tế, an ninh, quốc phòng, trật tự, an toàn xã hội; đánh giá cả mặt tích cực và những mặt rủi ro của từng chính sách, nhất là vấn đề đảm bảo an ninh tài chính quốc gia. Đồng thời, bổ sung thêm kinh nghiệm quốc tế ở những nước thành công và cả những nước không thành công khi thành lập TTTCQT, từ đó rút kinh nghiệm cho Việt Nam.