Báo cáo thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam năm 2023 do Cục TMĐT và Kinh tế số (Thương mại điện tử và Kinh tế số - Bộ Công Thương) công bố cho thấy, TMĐT Việt Nam trong những năm qua ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ. Tính đến tháng 12/2023 theo Statista, tốc độ tăng trưởng TMĐT của Việt Nam thuộc nhóm 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng hàng đầu thế giới. Năm 2018, doanh thu TMĐT B2C Việt Nam đạt khoảng 8 tỷ USD, thì sang năm 2019 con số đã đạt 10,8 tỷ USD, năm 2020 tiếp tục tăng lên 11,8 tỷ USD và con số ghi nhận năm 2022 là 16,4 tỷ USD. Đáng chú ý, năm 2023 doanh thu TMĐT B2C đã đạt 20,5 tỷ USD, tỷ trọng doanh thu chiếm khoảng 7,8 - 8% so với tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước.
Tại báo cáo toàn cảnh thị trường bán lẻ trực tuyến năm 2023 của Metric (nền tảng số liệu E-commerce), đã có 2,2 tỷ đơn vị sản phẩm được giao thành công trên 5 sàn TMĐT lớn nhất tại Việt Nam (Shopee, Lazada, Tiki, Sendo, Tiktok Shop), tăng 52,3% so với năm 2022. Đây là mức tăng trưởng ấn tượng nhất trong 3 năm trở lại đây.
 |
Năm 2023 vừa qua, đã có nhiều hình thức mua sắm mới được phát triển mạnh mẽ, điển hình như xu hướng bán hàng livestream (bán hàng phát trực tiếp) và bán hàng đa kênh đã đem lại doanh thu khổng lồ cho các nhà bán hàng chuyên nghiệp. Minh chứng cụ thể là trong dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn vừa qua, trong khi các chợ truyền thống, siêu thị, trung tâm thương mại… đã giảm nhiều số lượng người mua, nhưng dịch vụ giao hàng cho các sàn TMĐT liên tục tăng cao, các đơn vị vận chuyển phải làm việc hết công suất để phục vụ nhu cầu đặt hàng, mua sắm online, đảm bảo hàng hóa được giao đến tận nhà người tiêu dùng an toàn trước Tết.
Số liệu mới nhất từ e-Conomy SEA 2022 của Google, Temasek, Bain & Company cũng chỉ ra rằng, Việt Nam là quốc gia thuộc top có tốc độ tăng trưởng cao nhất khu vực Đông Nam Á về mua sắm trực tuyến. Trước những kết quả trên, dự báo doanh thu và sản lượng hàng hóa bán bán ra trên các hệ thống bán lẻ trực tuyến B2C Việt Nam tiếp tục tăng mạnh, có thể đạt 650.000 tỷ đồng vào năm 2024. Trong đó, 5 sàn TMĐT hàng đầu Việt Nam có thể đạt hơn 310.000 tỷ đồng vào năm 2024, tăng trưởng 35% so với cùng kỳ.
Cục TMĐT và Kinh tế số ước tính đã có 61 triệu người tiêu dùng mua sắm trực tuyến trong năm 2023 và số tiền mua sắm trực tuyến của một người là khoảng 336 USD. Bên cạnh đó là tỷ lệ người dân sử dụng Internet đã lên đến 78,6 %. Mặc dù phát triển mạnh, nhưng theo đánh giá của Cục TMĐT và Kinh tế số thì những vấn đề liên quan đến đảm bảo nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa; đảm bảo an toàn, an ninh thông tin cá nhân; hạ tầng logistics TMĐT chưa đáp ứng kịp tốc độ tăng trưởng của thị trường; niềm tin của người tiêu dùng trong giao dịch trực tuyến…. vẫn là những bài toán cần có nhiều lời giải của ngành TMĐT Việt Nam trong thời gian tới.
Để ngành TMĐT phát triển bứt phá hơn nữa, các chuyên gia cho rằng cần có sự chung tay của các bộ, ngành đưa ra nhiều chiến lược và giải pháp tổng thể, qua đó thúc đẩy ngành TMĐT phát triển hướng đến các mục tiêu như bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; tăng cường liên kết vùng; phát triển xanh và bền vững; thu hẹp khoảng cách giữa các địa phương và vùng miền thông qua các nền tảng số.
Với cùng định hướng đó, Trung tâm Tin học và Công nghệ số cũng đã và đang triển khai các giải pháp như: Hệ thống Truy xuất nguồn gốc xuất xứ (Truyxuat.gov.vn) nhằm truy xuất nguồn gốc của sản phẩm, chống hàng giả, hàng nhái, xây dựng thương hiệu trực tuyến và tiếp thị sản phẩm trên môi trường điện tử; Mô hình Flagship Store - Gian hàng địa phương trên các sàn TMĐT nhằm cung cấp các giải pháp đồng bộ giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa ở các địa phương phân phối các sản phẩm địa phương thông qua nền tảng số, thu hẹp khoảng cách vùng miền; Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu qua TMĐT xuyên biên giới – Go Export nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận và xuất khẩu thành công các sản phẩm trong nước qua nền tảng TMĐT lớn…
Đáng chú ý là mô hình Flagship Store - Gian hàng địa phương trên các Sàn TMĐT đã được triển khai. Đây cũng là một giải pháp nằm trong Chương trình ứng dụng TMĐT quốc gia GoOnline do Cục TMĐT và Kinh tế số đầu mối chủ trì, hợp tác với các nền tảng TMĐT lớn, sẽ cung cấp các giải pháp đồng bộ giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở các địa phương tối ưu được quy trình vận hành, quản lý kênh bán hàng để phân phối các sản phẩm mang lại hiệu quả tốt nhất.
 | Quy định mới về kiểm tra chất lượng hàng hóa lưu thông trên thị trường Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành Thông tư 01/2024/TT-BKHCN quy định kiểm tra nhà nước về chất lượng hàng hóa lưu thông ... |
 | MoMo tiếp tục là nền tảng thanh toán điện tử phổ biến nhất trên mạng xã hội năm 2023 Theo bảng xếp hạng (BXH) ngành Fintech năm 2023 của hệ thống lắng nghe và giám sát danh tiếng Reputa, MoMo là công ty thanh ... |
 | Bán hàng online nợ thuế có thể bị cấm xuất cảnh Tổng cục Thuế có thể đề xuất cơ quan chức năng tạm hoãn, cấm xuất cảnh đối với người bán hàng thương mại điện tử ... |
Khánh Vân
