VinaCapital: Tỷ giá sẽ tiếp tục biến động trong năm 2025

Đồng VND sẽ kết thúc năm 2025 với mức giảm 3% so với đồng USD

Tỷ giá USD/VND đã có sự biến động mạnh trong ba năm qua. Trong báo cáo "Hướng đến năm 2025” vừa được công bố, ông Michael Kokalari - CFA, Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường, VinaCapital - phân tích, tỷ giá USD/VND biến động chủ yếu là do Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) bắt đầu chu kỳ tăng lãi suất nhanh nhất từ trước đến nay vào đầu năm 2022 và sau đó bắt đầu cắt giảm lãi suất vào tháng 9/2024, mặc dù các yếu tố riêng biệt của Việt Nam cũng ảnh hưởng đến đồng VND.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã cắt giảm lãi suất trong nửa đầu năm 2023 trong khi FED đang tăng lãi suất, dẫn đến khoảng cách kỷ lục giữa lãi suất ngắn hạn VND và USD (lãi suất VND thấp hơn lãi suất USD hơn 500 điểm cơ bản vào thời điểm đó), tạo ra áp lực giảm giá lớn đối với đồng VND trong nửa sau năm 2023.

Trong năm nay, đồng VND đã giảm gần 5% tính đến tháng 5, chủ yếu do chỉ số USD/DXY tăng gần 4% (do lạm phát của Mỹ và kỳ vọng giảm lãi suất của FED yếu đi) và các lo ngại khác tại Việt Nam. Ngân hàng Nhà nước đã hành động trước sự giảm giá của VND bằng cách thắt chặt chính sách tiền tệ và bán khoảng 6 tỷ USD từ dự trữ ngoại hối, giúp giảm tổng dự trữ của NHNN xuống còn khoảng 87 tỷ USD, thấp hơn ba tháng nhập khẩu.

Trong những tháng gần đây, tỷ giá USD/VND đã có sự biến động mạnh, đầu tiên tăng giá do kỳ vọng về việc FED sẽ cắt giảm lãi suất vào tháng 9/2024, nhưng sau đó lại giảm giá do lo ngại về cuộc bầu cử của ông Donald Trump (chỉ số DXY tăng khoảng 7% trước và sau ngay lập tức cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vì thuế quan làm tăng giá trị của đồng USD).

Chuyên gia VinaCapital dự đoán rằng năm 2025 sẽ chứng kiến một số biến động đối với đồng VND. Đồng VND cuối cùng sẽ kết thúc năm với mức giảm 3% hợp lý so với đồng USD.

Dự đoán VND sẽ giảm giá 3% vào năm tới dựa trên kỳ vọng rằng chỉ số USD/DXY sẽ kết thúc năm 2025 gần như không thay đổi (DXY là yếu tố tác động lớn nhất đến tỷ giá USD/VND). Tuy nhiên, năm 2025 có khả năng sẽ là một năm đầy biến động đối với USD, một phần vì lạm phát của Mỹ luôn tăng vào đầu năm 2025 vì nhiều lý do.

"Thị trường đang kỳ vọng FED sẽ cắt giảm lãi suất thêm hai lần trong năm tới, nhưng chúng tôi sẽ không ngạc nhiên nếu FED không cắt giảm lãi suất trong năm tới, điều này sẽ đẩy USD lên cao hơn", ông Michael Kokalari nhấn mạnh.

Hai yếu tố chính tác động lên tỷ giá

Hai yếu tố riêng biệt của Việt Nam sẽ tác động đến đồng VND được VinaCapial chỉ ra trong năm 2025 là: Dự trữ ngoại hối của Việt Nam hiện thấp hơn ba tháng nhập khẩu và thặng dư thương mại, tương đương khoảng 6% GDP, của Việt Nam dự kiến sẽ thu hẹp.

Về yếu tố đầu tiên, theo ông Michael Kokalari, các ngân hàng trung ương thường duy trì ít nhất ba tháng dự trữ ngoại hối (ví dụ: dự trữ ngoại hối không đủ sẽ hạn chế khả năng NHNN bán USD để bảo vệ đồng VND). Đồng VND đã tăng giá so với USD trước khi FED cắt giảm lãi suất vào tháng 9. Tuy nhiên, tỷ giá USD/VND đã tăng ít hơn so với các đồng tiền ở các thị trường mới nổi ở ASEAN từ tháng 7 đến tháng 9 do dự trữ ngoại hối của NHNN không đủ.

Về thặng dư thương mại của Việt Nam, các nhà máy FDI đã tiêu thụ hết lượng hàng tồn kho nguyên liệu sản xuất trong hai năm qua. Việc này đã làm gia tăng thặng dư thương mại của Việt Nam (khoảng 6% GDP trong cả hai năm) vì phần lớn nguyên liệu sản xuất đó được nhập khẩu và sau đó được sử dụng để sản xuất các sản phẩm xuất khẩu. Hiện tại, các doanh nghiệp FDI đang nhập khẩu nhiều nguyên liệu hơn để dự trữ tồn kho, khiến tốc độ tăng trưởng nhập khẩu của Việt Nam vượt tốc độ tăng trưởng xuất khẩu (tăng trưởng nhập khẩu khoảng 16% so với 14% tăng trưởng xuất khẩu).

"Chúng tôi kỳ vọng sự chênh lệch này sẽ tiếp tục mở rộng trong năm tới, dẫn đến sự thu hẹp thặng dư thương mại của Việt Nam", chuyên gia VinaCapital lưu ý.

Hơn nữa, cũng theo nhóm chuyên gia này, khoảng hai phần ba mức thuế quan mà Mỹ áp đặt lên các quốc gia khác cuối cùng đều phản ánh vào việc giá trị USD tăng lên. Điều này có nghĩa là USD sẽ tiếp tục tăng giá nếu ông Trump tiếp tục thực hiện kế hoạch áp thuế lên Canada/Mexico/Trung Quốc, nhưng Bộ trưởng Tài chính mới Scott Bessent và những người khác cũng cho biết chính quyền của ông Trump dự định sử dụng thuế quan như một công cụ đàm phán để làm giảm giá trị USD thông qua một thỏa thuận quốc tế gọi là "Plaza Accord 2.0".

Ngoài ra, ông Michael Kokalari cũng cho biết thêm, đối với đồng Nhân dân tệ (CNY), nhiều nhà phân tích lầm tưởng rằng việc đồng CNY giảm giá mạnh so với USD sẽ rất tiêu cực đối với nền kinh tế Việt Nam và gây áp lực giảm giá lớn đối với đồng Việt Nam (VND). Tuy nhiên, việc đồng CNY giảm giá từ 10-25% so với VND sẽ không làm mất đi tính cạnh tranh xuất khẩu của Việt Nam vì mức lương công nhân ở Việt Nam chỉ bằng chưa đến một nửa so với Trung Quốc. Tuy nhiên, điều này sẽ làm giảm chi phí sản xuất ở Việt Nam, vì hơn một phần ba đầu vào sản xuất của Việt Nam được nhập khẩu từ Trung Quốc. Mặc dù vậy, biến động của đồng CNY có ảnh hưởng lớn đến tâm lý thị trường đối với tỷ giá USD/VND và chỉ số VN-Index.

Cuối cùng, chuyên gia VinaCapital nhấn mạnh, biến động của đồng USD cũng có ảnh hưởng lớn đến tâm lý nhà đầu tư đối với VN-Index. Tuy nhiên, khác với sự biến động của đồng Nhân dân tệ, mối liên kết giữa tỷ giá USD/VND và VN-Index dựa trên logic kinh tế. NHNN thường thắt chặt chính sách tiền tệ khi tỷ giá VND giảm hơn 3% so với đầu năm, điều này làm giảm tính thanh khoản trong nước để mua cổ phiếu.

"Ngoài ra, sự giảm giá của VND thường dẫn đến dòng vốn ngoại rút khỏi thị trường chứng khoán, như đã xảy ra trong năm nay", ông Michael Kokalari lưu ý.