Bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên: Bước đi quan trọng để hoàn thành bảo hiểm y tế toàn dân

Những năm qua, chính sách bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên đã được triển khai hiệu quả, thể hiện không chỉ ở diện bao phủ tăng mà quyền lợi hưởng bảo hiểm y tế của các em cũng ngày càng được đảm bảo. Ông Đinh Duy Hùng - Phó Trưởng Ban Quản lý Thu - Sổ, thẻ (Bảo hiểm Xã hội Việt Nam) đã có trao đổi về chính sách này.

Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe, phát triển toàn diện cho thế hệ trẻ thông qua chính sách bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm. Sự quan tâm này đã được cụ thể hóa bằng các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện như thế nào, thưa ông?

Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước ta đã rất quan tâm đến nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện chính sách bảo hiểm y tế nói chung cũng như chỉ đạo, tổ chức thực hiện chính sách bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên.

Ngày 14/11/2008, tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XII đã thông qua Luật Bảo hiểm y tế (có hiệu lực từ ngày 01/7/2009). Trong đó quy định từ ngày 01/01/2010, học sinh, sinh viên chuyển từ đối tượng tham gia tự nguyện sang đối tượng có trách nhiệm tham gia bảo hiểm y tế. Khi Luật Bảo hiểm y tế được sửa đổi, bổ sung năm 2014 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2015) tiếp tục quy định, học sinh sinh viên là đối tượng tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc và được ngân sách Nhà nước hỗ trợ mức đóng (hỗ trợ tối thiểu từ 30% đến 100% mức đóng tùy thuộc nhóm đối tượng ưu tiên). Trong lộ trình thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân, học sinh, sinh viên tiếp tục được lựa chọn là nhóm đối tượng cần sớm được bao phủ bảo hiểm y tế.

Với mục tiêu đẩy nhanh lộ trình bảo hiểm y tế toàn dân, trên cơ sở Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 22/11/2012 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 68/2013/QH13 ngày 29/11/2013 của Quốc hội, Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 2/4/2015… về việc tăng cường thực hiện chính sách, pháp luật BHXH và BHYT, ngày 28/6/2016, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1167/QĐ-TTg về điều chỉnh giao chỉ tiêu thực hiện bảo hiểm y tế. Trong đó, Thủ tướng Chính phủ đã quán triệt phải đẩy mạnh thực hiện bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên; giao Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội chỉ đạo xây dựng kế hoạch thực hiện bảo hiểm y tế cho học sinh, sinh viên, đảm bảo 100% học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế.

Như vậy, từ định hướng chỉ đạo đến các văn bản pháp lý liên quan đến chính sách bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên đã thể hiện quyết tâm rất lớn của Đảng và Nhà nước đối với việc thực hiện pháp luật bảo hiểm y tế nói chung và pháp luật bảo hiểm y tế đối với nhóm học sinh, sinh viên - thế hệ tương lai của đất nước nói riêng. Đồng thời, đã khẳng định sự nhất quán trong chủ trương thực hiện bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên là bước đi quan trọng để hoàn thành mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân ở nước ta.

Hiện, ngoài hỗ trợ 30% mức đóng bảo hiểm y tế cho học sinh, sinh viên từ ngân sách Nhà nước, nhiều tỉnh, thành còn có cơ chế, chính sách hỗ trợ thêm để khuyến khích học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế. Ông có thể chia sẻ thêm về vấn đề này?

Năm 2022, có 27 tỉnh, thành phố đã hỗ trợ thêm mức đóng bảo hiểm y tế cho học sinh, sinh viên. Trong đó, một số tỉnh, thành phố có mức hỗ trợ lớn như sau: Hà Giang (hỗ trợ 70% mức đóng); Hưng Yên, Bà Rịa - Vũng Tàu (hỗ trợ 30% mức đóng); Quảng Ngãi (hỗ trợ từ 20-30% mức đóng); Bắc Kạn, Cà Mau, Hậu Giang, Ninh Bình, Sơn La, Vĩnh Phúc (hỗ trợ 20% mức đóng)…

Ngoài ra, một số tỉnh, thành phố hỗ trợ riêng mức đóng bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên đối với các trường hợp đặc biệt, như: TP. Hồ Chí Minh hỗ trợ 100%, Đồng Nai hỗ trợ 70% mức đóng bảo hiểm y tế đối với học sinh, sinh viên là người khuyết tật; An Giang, Lâm Đồng hỗ trợ 70% đối với học sinh là người dân tộc thiểu số; Bình Phước hỗ trợ 70% đối với học sinh có hoàn cảnh khó khăn…

Ông Đinh Duy Hùng, Phó Trưởng Ban quản lý Thu – Sổ, thẻ (Bảo hiểm Xã hội Việt Nam)

Những năm qua, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã nỗ lực phối hợp với các bộ, ngành liên quan tổ chức, thực hiện hiệu quả chính sách bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên và đạt được những kết quả vượt bậc. Ông đánh giá thế nào về những kết quả vượt bậc này?

Học sinh, sinh viên chiếm khoảng trên 1/5 dân số cả nước, đóng vai trò là chủ nhân tương lai của đất nước. Việc tăng tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế ở nhóm học sinh, sinh viên không chỉ có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thành mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân mà còn góp phần tích cực vào sự nghiệp đổi mới và xây dựng đất nước.

Trong những năm qua, cụ thể hóa các chủ trương của đảng, chính sách pháp luật bảo hiểm y tế, cả hệ thống chính trị đã tích cực vào cuộc, trong đó đặc biệt là sự chủ động phối hợp chặt chẽ của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam và ngành giáo dục, đào tạo trong công tác tuyên truyền, tổ chức thực hiện hiệu quả chính sách bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên. Nhờ đó, tỷ lệ học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế tăng dần qua các năm; đến nay, kết quả đã tiệm cận mục tiêu bao phủ 100% học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế.

Nếu như năm học 2012 - 2013, tỷ lệ học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế đạt 80% trên tổng số học sinh, sinh viên thì đến năm học 2022-2023, tỷ lệ này đạt trên 97% với khoảng 18,8 triệu học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế, tăng hơn 17% sau 10 năm thực hiện. Đáng chú ý, năm học vừa qua, nhiều địa phương đã đạt bao phủ 100% học sinh, sinh viên có thẻ bảo hiểm y tế, như các tỉnh: Hà Nam, Hải Dương, Hưng Yên, Ninh Bình…

Có thể nói, số học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế không ngừng tăng qua các năm đã cho thấy, nhận thức của học sinh, sinh viên và phụ huynh về quyền lợi, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc tham gia bảo hiểm y tế… đã có sự chuyển biến rõ rệt, chuyển từ tâm thế bị động sang chủ động, tích cực tham gia. Đơn cử, nếu như trước đây, một số phụ huynh có quan niệm, chỉ khi con mắc bệnh nan y, mãn tính, cần điều trị với chi phí khám chữa bệnh lớn mới tham gia bảo hiểm y tế thì hiện nay, phần lớn phụ huynh đã chủ động tham gia bảo hiểm y tế cho con em mình ngay từ khi các con đang khỏe mạnh.

Tuy nhiên, đến nay vẫn còn một số học sinh, sinh viên chưa tham gia bảo hiểm y tế. Trước thực trạng này, ngành bảo hiểm xã hội đã, đang và sẽ tập trung thực hiện các giải pháp gì để sớm đạt độ bao phủ 100% học sinh, sinh viên tham gia?

Đến nay, tỷ lệ học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế ở nước ta đã tiệm cận mục tiêu bao phủ 100% học sinh, sinh viên. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận nhỏ học sinh, sinh viên chưa nhận thức được đầy đủ về quyền lợi, tính nhân văn của chính sách bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên nên chưa tham gia bảo hiểm y tế (chủ yếu là nhóm HSSV từ năm thứ 2 trở lên của các trường đại học, cao đẳng và dạy nghề). Điều này khiến các em đánh mất cơ hội được hưởng quyền lợi chăm sóc sức khỏe từ chính sách bảo hiểm y tế.

Với quyết tâm hoàn thành mục tiêu 100% học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế, góp phần thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã, đang và sẽ triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:

Một là, chỉ đạo bảo hiểm tỉnh, thành phố tiếp tục tham mưu UBND tỉnh, Ban chỉ đạo thực hiện bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế như: phân công nhiệm vụ cụ thể các ngành liên quan để thực hiện mục tiêu đạt 100% học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế; giao chỉ tiêu tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế của học sinh, sinh viên đối với từng trường học và đưa tiêu chí về tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên là một trong các tiêu chí đánh giá, xếp loại; hỗ trợ thêm mức đóng bảo hiểm y tế cho học sinh, sinh viên; nhân rộng, lan tỏa phong trào chung tay giúp đỡ của các nhà hảo tâm ủng hộ tặng thẻ bảo hiểm y tế cho các em học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn…

Hai là, tiếp tục tăng cường truyền thông về bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên, trong đó chú trọng truyền thông để từng phụ huynh và mỗi em học sinh, sinh viên nhận thức sâu sắc về quyền lợi và nghĩa vụ tham gia bảo hiểm y tế, thông qua việc truyền tải các nội dung về bản chất nhân văn của bảo hiểm y tế, hiệu quả khám chữa bệnh bảo hiểm y tế với học sinh, sinh viên, các trường hợp được quỹ bảo hiểm y tế chi trả chi phí cao…

Ba là, cơ quan bảo hiểm xã hội đảm bảo thuận lợi trong các thủ tục hành chính, tăng cường và nâng cao chất lượng giao dịch điện tử, tạo thuận lợi cho người tham gia. Thực hiện rà soát, phân loại danh sách học sinh, sinh viên trong cơ sở dữ liệu hộ gia đình để tích cực vận động các trường hợp chưa tham gia bảo hiểm y tế hoặc sắp hết hạn bảo hiểm y tế; cấp, gia hạn thẻ bảo hiểm y tế cho học sinh, sinh viên và chuyển kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu cho các nhà trường kịp thời, đúng quy định, để thực hiện khám bệnh, chữa bệnh trong chăm sóc sức khoẻ ban đầu tại các trường học.

Bốn là, bảo hiểm xã hội các cấp phối hợp chặt chẽ với ngành giáo dục, đào tạo cùng cấp tổ chức hội nghị sơ kết, đánh giá, phổ biến, tuyên truyền chính sách bảo hiểm y tế đến tất cả các trường học; ban hành văn bản hướng dẫn các trường học trên địa bàn tổ chức thu bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên theo đúng quy định. Chỉ đạo các trường học tích cực rà soát, lập danh sách học sinh, sinh viên thuộc diện tham gia bảo hiểm y tế tại trường học, triển khai các thủ tục đảm bảo thu đúng, đủ bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên theo đúng quy định của Luật Bảo hiểm y tế.

Năm là, phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế, các cơ sở khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, bảo đảm quyền lợi khám chữa bệnh chăm sóc sức khỏe cho học sinh, sinh viên.

Xin cảm ơn ông!