Trong khi nhiều mặt hàng nông – thủy sản Việt Nam gặp khó khăn trên thị trường quốc tế, thì cá tra lại đang tạo nên một câu chuyện thành công đầy ấn tượng. Được mệnh danh là "mỏ vàng dưới nước", cá tra Việt Nam liên tục chinh phục hơn 140 thị trường toàn cầu, từ Mỹ, Trung Quốc đến các quốc gia Nam Mỹ, châu Âu.

Theo số liệu mới nhất từ Hải quan Việt Nam, chỉ trong quý I/2025, ngành cá tra đã mang về hơn 465 triệu USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, tháng 3/2025 ghi nhận tăng trưởng xuất khẩu tới 16%, đạt 182 triệu USD cho thấy nhu cầu toàn cầu đối với cá thịt trắng Việt Nam vẫn rất mạnh mẽ.

Mỹ và Trung Quốc: Hai “ông lớn” trong cuộc đua săn lùng cá tra Việt

Dẫn đầu danh sách vẫn là Trung Quốc và Hong Kong, với tổng kim ngạch đạt hơn 105 triệu USD chỉ trong 3 tháng đầu năm. Mặc dù giảm nhẹ 6% so với năm ngoái, Trung Quốc vẫn giữ vững ngôi đầu trong cuộc đua tiêu thụ cá tra Việt Nam.

Đứng thứ hai là Mỹ, với tổng giá trị 69 triệu USD, tăng 6% so với cùng kỳ. Theo phân tích từ VASEP, người tiêu dùng Mỹ đang ngày càng ưa chuộng các sản phẩm cá thịt trắng – một lợi thế mà cá tra Việt Nam nắm giữ. Đặc biệt trong bối cảnh nguồn cung cá rô phi suy giảm và giá cá biển tăng cao, cá tra Việt Nam nổi lên như một lựa chọn hoàn hảo cho những món ăn như fish sticks, fish burgers hay các sản phẩm chế biến sẵn khác.

Nếu Trung Quốc và Mỹ đã quen thuộc trong bảng vàng xuất khẩu cá tra Việt, thì năm nay, Brazil đang gây bất ngờ lớn. Xuất khẩu cá tra sang quốc gia Nam Mỹ này đạt hơn 48 triệu USD trong 3 tháng đầu năm, tăng tới 73% so với cùng kỳ 2024. Riêng tháng 3, con số này gần như gấp rưỡi so với tháng trước, cho thấy sức tiêu thụ cá tra tại Brazil đang bùng nổ.

EU cũng chứng kiến sự hồi sinh tích cực. Xuất khẩu cá tra sang EU tăng 16%, đạt gần 45 triệu USD. Hà Lan dẫn đầu khối với mức nhập khẩu hơn 12 triệu USD, tăng 11%. Các sản phẩm cá tra chế biến sẵn, tiện lợi phù hợp với lối sống hiện đại ở châu Âu đang tạo thêm dư địa cho cá tra Việt mở rộng thị phần.

Ngoài ra, Thái Lan cũng ghi nhận mức tăng trưởng 22%, với tổng kim ngạch đạt 20 triệu USD, khẳng định vai trò là thị trường đơn lẻ lớn thứ tư của cá tra Việt Nam.

Cơ hội bứt phá: Khi những FTA thế hệ mới mở đường

Theo các chuyên gia, đà tăng trưởng của cá tra Việt Nam không chỉ đến từ nhu cầu thị trường, mà còn hưởng lợi lớn từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới như EVFTA, CPTPP.

Thuế suất ưu đãi đã mở ra cánh cửa rộng hơn cho cá tra Việt tiếp cận các thị trường tiềm năng như Canada, Mexico, Chile, Úc – những nơi người tiêu dùng đang ngày càng chú trọng đến thực phẩm giàu protein, dễ chế biến, giá hợp lý.

Tương lai nào cho "mỏ vàng" cá tra?

Hiệp hội VASEP dự báo sản lượng cá tra Việt Nam năm 2025 sẽ duy trì ở mức khoảng 1,65 triệu tấn, giảm nhẹ so với 2024. Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu được kỳ vọng sẽ chạm ngưỡng 2 tỷ USD – một mục tiêu được đánh giá hoàn toàn khả thi, dựa trên xu hướng tiêu dùng toàn cầu và các lợi thế cạnh tranh đang phát huy hiệu quả.

Không chỉ chiếm ưu thế nhờ sản lượng dồi dào, cá tra Việt Nam còn ghi điểm nhờ chuỗi sản xuất – chế biến khép kín, nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm (cá fillet, cá đông lạnh, sản phẩm chế biến sẵn…), đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn cao về an toàn thực phẩm quốc tế.

Từng bị gắn mác “cá bình dân”, cá tra Việt Nam ngày nay đã vươn mình thành "ngôi sao toàn cầu". Trong bối cảnh thị trường thực phẩm thế giới đầy biến động, cá tra không chỉ là câu chuyện về kim ngạch, mà còn là biểu tượng cho sự bền bỉ, linh hoạt và sáng tạo của ngành nông – thủy sản Việt Nam.

Khi cả Mỹ, Trung Quốc, Brazil, tổng gần 2/3 thế giới đều đang "chốt đơn", cá tra Việt Nam chứng minh một điều: đôi khi, từ những sản phẩm giản dị nhất, có thể tạo nên những kỳ tích xuất khẩu đáng tự hào.