Chiến sự Nga-Ukraine: Tại sao Nga quyết tâm giành quyền kiểm soát thành phố chiến lược Avdeevka?

Quyết tâm của Quân đội Nga giành quyền kiểm soát Avdeevka chứng minh Moscow từ rất lâu đã chú ý tới thành phố chiến lược này, với vai trò phá vỡ hoàn toàn tuyến phòng thủ kiên cố của Ukraine tại Donbass.

Vậy thành phố vốn là trung tâm luyện than cốc này có vai trò quan trọng như thế nào trên bàn cờ chiến lược tại Ukraine, mà khiến Nga lựa chọn là chiến trường chính trong nửa cuối năm 2023 và đầu năm 2024.

Tại sao Avdeevka quan trọng?

Trong hệ thống phòng thủ tại Donbass, thành phố Avdeevka có vai trò rất quan trọng. Nó đóng vai trò như mắt xích trong chuỗi phòng thủ của khu vực phía Nam Donetsk cùng với các cứ điểm Maryanka và Ugledar để tạo ra chuỗi trận địa liên hoàn ngăn chặn hoàn toàn hướng tiến công về phía Tây của dân quân Donbass trước kia và nay là quân đội Nga.

Chính Ukraine cũng nhận ra sự quan trọng của thành phố này và liên tục củng cố để biến nó trở thành mũi dao nhọn kề sát thành phố Donetsk. Chắc chúng ta không quá ngạc nhiên khi từ Avdeevka, quân đội Ukraine thường xuyên pháo kích vào Donetsk gây thương vong lớn cho dân thường.

Avdeevka có vai trò quan trọng trong vành đai phòng thủ Nam Donetsk của Ukraine. Ảnh: Getty.

Ngay từ đầu chiến dịch quân sự đặc biệt từ năm 2022, quân đội Nga đã từng thử công phá thành phố pháo đài này, nhưng bất thành vì sự kiên cố và những bãi mìn dày đặc xung quanh vị trí chiến lược này.

Về bản chất, Avdeevka được xây dựng như thành phố lưỡng dụng khi nằm trong hệ thống vành đai phòng thủ thứ 2 thời Liên Xô nên ngoài các công trình sản xuất công nghiệp nổi trên mặt đất, thành phố có còn hệ thống hầm ngầm rộng lớn đảm bảo khả năng phòng thủ khi chiến tranh xảy ra. Và điều này đã được lực lượng vũ trang Ukraine (AFU) tận dụng, để chống lại mọi nỗ lực tấn công từ bên ngoài.

Không những thế, theo nhiều nguồn tin, AFU còn mở rộng thêm các hệ thống hầm ngầm và xây dựng các công sự kiên cố bằng bê tông, để gia tăng khả năng phòng thủ của địa điểm chiến lược này với trọng binh trấn giữ.

Đối với Ukraine, nếu Avdeevka thất thủ đồng nghĩa với tuyến phòng thủ phía Nam Donetsk thủng một lỗ lớn và con đường dẫn tới thành phố chiến lược Kramatork rộng mở, nên bằng mọi giá Ukraine sẽ phải cố giữ lại thành phố chiến lược này.

Chuyên gia quân sự Vasily Dandykin đánh giá, Avdiivka có vai trò quan trọng đối với AFU và nhấn mạnh rằng việc mất thành phố này sẽ đe dọa đến những thất bại tiếp theo của Kiev.

“…Đối phương đang tung vào tất cả lực lượng dự bị có thể, thậm chí từ các hướng chính như Zaporozhye. Bộ chỉ huy Ukraine hiểu rằng, nếu mất Avdeevka, AFU có thể mất toàn bộ Donbass”, chuyên gia Vasily Dandykin nhận định.

Việc kiểm soát thành phố Avdeevka sẽ giúp bảo vệ người dân Donetsk, Đại tá đã nghỉ hưu quân đội Nga Anatoly Matviychuk lưu ý. Ông giải thích rằng trong khu vực này có các vị trí pháo binh và khẩu đội, khiến Donetsk liên tục bị pháo kích. Ông cũng nhấn mạnh Avdeevka là thành trì mà AFU đã chuẩn bị trong 8 năm.

Điều này cũng được thể hiện khi ngay biết tin Avdeevka có thể bị vây hãm, lần lượt Tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky chỉ thị AFU phải giữ thành phố này bằng mọi giá. Quan điểm này sau đó cũng được Tổng Tham mưu trưởng quân đội Ukraine, tướng Valery Zaluzhnyi xác nhận trong chuyến thị sát bất ngờ tới Avdeevka.

“Nồi hầm” của người Nga

Những chiến lệ trong quá khứ, cũng như tại chính chiến trường Ukraine đã giúp quân đội Nga hoàn thiện chiến thuật tấn công các thành phố pháo đài kiên cố tại miền Đông. Thay vì các đòn tấn công vỗ mặt, thì phải tạo ra thế gọng kìm để bao vây và tiêu hao. Chiến thuật này tỏ ra rất thành công tại Avdeevka cho tới thời điểm hiện tại.

Chuyên gia quân sự Ukraine Konstantin Mashovets thừa nhận, lực lượng vũ trang Nga đã đạt được thành công khi tiến vào Avdeevka từ phía Nam.

Ông Konstantin Mashovets Mashovets cho biết, gần Avdeevka, quân đội Nga đã sử dụng chiến thuật mới. Ông tin rằng lực lượng vũ trang Nga đang tiến công theo chu kỳ, luân phiên kích hoạt các nhóm tấn công phía Bắc và phía Nam. Chiến thuật này thay thế cho hoạt động tấn công tổng lực ở tuần đầu của cuộc chiến.

Kiểm soát Avdeevka đồng nghĩa với việc mở toang cánh cổng tới các thành phố quan trọng còn lại của vùng Donetsk như Slavyansk và Kramatork. Ảnh: AP.

“Cần lưu ý rằng, trái ngược với luận điểm khá phổ biến rằng người Nga chậm thay đổi. Họ thực tế đã thích nghi rất nhanh chóng. Sau khi không thể nhanh chóng phá vỡ hàng phòng ngự của Ukraine bằng một đòn mạnh mẽ, đối phương đã nhanh chóng bắt đầu thay đổi nó thành các cuộc tấn công và hành động tấn công được tính toán và bảo đảm rõ ràng ở các khu vực và hướng riêng lẻ tùy theo điều kiện chiến trường”, chuyên gia Konstantin Mashovets đánh giá.

Chuyên gia quân sự Vasily Dandykin tuyên bố cải thiện vị trí của lực lượng vũ trang Nga theo hướng Donetsk và nhấn mạnh rằng điều này được tạo điều kiện thuận lợi nhờ các hành động của quân đội ở ngoại ô Avdeevka. Theo ông, binh lính Nga kiểm soát mọi cách tiếp cận, ra vào của AFU tới chính thành phố.

Ở hướng phía Nam, các mũi tấn công của Nga cũng đã tiếp cận được Severne để từng bước siết chặt “thòng lọng” lực lượng Ukraine phòng thủ trong thành phố.

Thành công của chiến thuật này tới thời điểm hiện tại đã được thể hiện trên chiến trường khi AFU mất hoàn toàn các vị trí phòng thủ chiến lược và kiên cố bên ngoài Avdeevka và buộc phải lùi vào phòng thủ trong thành phố. Trong khi đó, các mũi hợp vây của Nga cũng khiến Ukraine không thể tiếp vận và đảo quân dễ dàng cho thành phố này.

Có vẻ như kết cục của Avdeevka đã được định đoạt tương tự như Soledar và Bakhmut…