Gần 30 năm "ân tình", một tập đoàn nước bạn tha thiết mong góp sức tại dự án đường sắt cao tốc Bắc–Nam
Trước mong muốn tham gia đường sắt cao tốc Bắc – Nam của Tập đoàn nước ngoài này, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu cam kết chuyển giao công nghệ, thực hiện theo cơ chế thị trường và tuân thủ luật Việt Nam.
Trong khuôn khổ chuyến công tác tham dự Hội chợ Trung Quốc – Nam Á và Hội chợ Xuất nhập khẩu Côn Minh ngày 19/6, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã có buổi tiếp lãnh đạo một số tập đoàn lớn của Trung Quốc bày tỏ mong muốn tham gia vào các dự án hạ tầng chiến lược tại Việt Nam, trong đó có tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.
Tại buổi tiếp ông Trần Trọng, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Xây dựng Giao thông Trung Quốc (CCCC), Phó Thủ tướng khẳng định, Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ, bao gồm đường bộ cao tốc, cảng biển, hàng không, đường sắt và các đô thị vệ tinh. Với kinh nghiệm thi công nhiều dự án hạ tầng lớn trên thế giới, CCCC được đánh giá có năng lực để tham gia đấu thầu các công trình kết nối giữa hai nước.
Tuy nhiên, đối với các dự án có yêu cầu kỹ thuật đặc thù và công nghệ hiện đại như đường sắt cao tốc Bắc – Nam, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: doanh nghiệp nước ngoài nếu muốn tham gia không chỉ cần vốn và kỹ thuật, mà còn phải cam kết rõ ràng về chuyển giao công nghệ, đảm bảo Việt Nam có thể làm chủ công nghệ đường sắt trong tương lai.
Ông Trần Hồng Hà yêu cầu, mọi hoạt động đầu tư, thi công phải được triển khai theo nguyên tắc thị trường, thông qua hợp đồng thương mại minh bạch, tuân thủ pháp luật Việt Nam và đi kèm cơ chế chuyển giao công nghệ cụ thể, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào nhà thầu nước ngoài. Ông nhấn mạnh, chỉ như vậy, các công trình hạ tầng mới thực sự trở thành động lực phát triển lâu dài, bền vững.
Về phía mình, đại diện CCCC – ông Trần Trọng cho biết tập đoàn đã có gần 30 năm hiện diện tại thị trường Việt Nam, triển khai hơn 30 dự án hạ tầng trọng điểm với tổng giá trị hợp đồng trên 3 tỷ USD. Ngoài thế mạnh truyền thống về hạ tầng giao thông, tập đoàn cũng đang mở rộng sang lĩnh vực chuyển đổi xanh, gồm các dự án điện rác, điện gió gần bờ và kết nối logistics liên vùng.
Đặc biệt, ông Trần Trọng bày tỏ kỳ vọng CCCC sẽ được xem xét tham gia vào các dự án đường sắt tốc độ cao và metro tại Việt Nam trong tương lai. Với chuỗi giá trị khép kín từ tư vấn thiết kế đến thi công và vận hành, CCCC cho biết sẵn sàng hợp tác chuyển giao kỹ thuật và cam kết tuân thủ mọi yêu cầu về pháp lý, thương mại của Việt Nam.
Trước đó, vào tháng 8/2024, ông Wang Hai Huai – Tổng Giám đốc CCCC cũng đã tiếp xúc với lãnh đạo Chính phủ Việt Nam và thể hiện mong muốn mở rộng đầu tư tại Việt Nam thông qua các dự án giao thông kết nối Việt – Trung, đặc biệt là đường sắt cao tốc và các tuyến metro tại Hà Nội và TP.HCM.
Dự án “xương sống” hạ tầng quốc gia đang vào guồng
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, với chiều dài khoảng 1.541 km, nối từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) đến ga Thủ Thiêm (TP.HCM) hiện là một trong những công trình hạ tầng trọng điểm cấp quốc gia. Tổng vốn đầu tư dự kiến lên tới 67,34 tỷ USD, dự án đi qua 20 tỉnh thành (sau sắp xếp đơn vị hành chính còn 15 địa phương), với 23 nhà ga – trong đó có 5 ga hàng hóa – và diện tích đất sử dụng hơn 10.800 ha.
Tuyến đường dự kiến thiết kế theo tiêu chuẩn tốc độ 350km/h, tải trọng trục 22,5 tấn, nhằm vận hành tàu khách tốc độ cao, giảm tải cho hàng không và đường bộ trong tương lai. Dự án sẽ được tách riêng phần giải phóng mặt bằng do Nhà nước đầu tư bằng ngân sách trung ương, khởi động từ tháng 8/2025 theo chỉ đạo mới nhất của Phó Thủ tướng.
Hiện có nhiều quốc gia và doanh nghiệp lớn quốc tế bày tỏ mong muốn tham gia cung cấp công nghệ và đầu tư vào dự án này, trong đó có Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc. Một số doanh nghiệp Việt Nam như VinSpeed (Vingroup), Thaco, liên danh Mekolor – Great USA cũng đã gửi đề xuất đầu tư theo hình thức PPP. Tuy nhiên, Bộ Xây dựng lưu ý tất cả các hồ sơ hiện tại mới ở dạng sơ bộ, chưa đủ điều kiện xem xét phê duyệt.
