Cà phê đồng loạt tăng giá trên toàn cầu

Kết thúc phiên giao dịch ngày 15/4 trên sàn London, giá cà phê robusta giao tháng 5/2025 đã bật tăng lên 5.263 USD/tấn, tăng gần 10% (tương đương 467 USD/tấn) so với mức đáy 4.796 USD/tấn ghi nhận vào ngày 8/4. Cùng thời điểm, giá arabica trên sàn New York cũng tăng 5,9%, lên mức 360,4 US cent/pound – cao nhất trong hai tháng qua.

Thị trường cà phê trong nước cũng ghi nhận xu hướng tăng tương tự. Giá cà phê nhân xô tại Tây Nguyên đã vọt lên mức 129.300 – 130.200 đồng/kg, tăng hơn 12.000 đồng chỉ trong 5 ngày, tiến sát mốc 133.000 – 135.000 đồng/kg từng thiết lập trước giai đoạn căng thẳng thương mại.

Nguyên nhân chính cho đợt giảm trước đó là do Mỹ dự định tăng thuế lên hàng hóa từ nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, Brazil và Colombia – những nước xuất khẩu cà phê lớn. Tuy nhiên, động thái tạm hoãn áp thuế trong 90 ngày của Tổng thống Donald Trump vào ngày 9/4 đã giúp thị trường cà phê toàn cầu "thở phào", giá lập tức hồi phục mạnh.

Xuất khẩu cà phê tháng 3 lập kỷ lục mới

Theo số liệu từ Cục Hải quan, xuất khẩu cà phê Việt Nam trong tháng 3 đạt 181.115 tấn, trị giá 1,06 tỷ USD. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, giá trị xuất khẩu cà phê vượt mốc 1 tỷ USD chỉ trong một tháng. So với tháng 2, lượng tăng 6,6%, còn giá trị tăng tới 10,3%.

Tính chung quý I/2025, Việt Nam xuất khẩu 495.780 tấn cà phê, thu về 2,8 tỷ USD. Dù sản lượng giảm 15,3% so với cùng kỳ 2024, nhưng giá trị lại tăng 45,8%. Nguyên nhân chính là do giá xuất khẩu bình quân trong quý đạt 5.670 USD/tấn, tăng tới 72,2% so với cùng kỳ. Riêng tháng 3, giá đạt 5.873 USD/tấn – tăng 3,4% so với tháng 2 và 64,5% so với tháng 3/2024.

Liên minh châu Âu vẫn là thị trường xuất khẩu cà phê lớn nhất của Việt Nam với 226.050 tấn, trị giá 1,27 tỷ USD, chiếm 45,6% tổng lượng xuất khẩu. Mỹ đứng thứ hai với 32.395 tấn, trị giá 180,3 triệu USD – giảm 13% về lượng nhưng tăng 50,8% về trị giá.

Ảnh hưởng từ thuế quan từ Mỹ

Việc Mỹ tạm dừng áp thuế mới giúp thị trường cà phê ổn định trong ngắn hạn. Tuy nhiên, nếu mức thuế đối ứng 46% được áp lên hàng hóa Việt Nam, cà phê sẽ mất lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ như Brazil (thuế 10%), Colombia (10%) hay Indonesia (32%).

Theo ước tính, mức thuế cao sẽ khiến doanh nghiệp Mỹ phải trả thêm 2.500 USD cho mỗi tấn cà phê nhập từ Việt Nam. Khi đó, các nhà rang xay tại Mỹ có thể chuyển sang nhập robusta từ Brazil – dù nguồn cung robusta tại đây không dồi dào vì nước này chủ yếu trồng arabica.

Số liệu của Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC) cho thấy Mỹ là nước nhập khẩu cà phê lớn nhất thế giới, với khoảng 1,4 – 1,6 triệu tấn mỗi năm. Tuy nhiên, thị phần cà phê Việt Nam tại Mỹ đang giảm mạnh, từ 6,6% năm 2024 xuống 5,4% trong hai tháng đầu năm 2025. Trong khi đó, nhập khẩu từ Brazil và Colombia lại tăng lần lượt 31,8% và 5,8%.

Theo bà Judith Ganes – chuyên gia phân tích hàng hóa và Chủ tịch J Ganes Consulting, ngành cà phê Mỹ có thể sẽ vận động hành lang để chính phủ loại trừ cà phê và ca cao khỏi danh sách chịu thuế, bởi ngành này đóng góp tới 343 tỷ USD mỗi năm cho kinh tế Mỹ, với 75% người dân uống cà phê thường xuyên.