Tham dự hội nghị có: Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong; Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà; Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan; Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà; Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng; Bí thư Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương Huỳnh Tấn Việt; Bí thư Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương Nguyễn Long Hải; Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước Nguyễn Hoàng Anh; Đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và lãnh đạo địa phương…
Về phía ngành Ngân hàng có: Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng; Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú; Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh; Phó Thống đốc Đoàn Thái Sơn; Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà; Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng; cùng lãnh đạo các đơn vị, Vụ, cục, các chi nhánh NHNN, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, các ngân hàng thương mại...
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, năm 2021 là năm diễn ra nhiều sự kiện quan trọng. Đây là năm đầu tiên đất nước bước vào thực hiện kế hoạch kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021-2026, làn sóng dịch Covid-19 lần thứ 4 ảnh hưởng nghiệm trọng đến mọi mặt kinh tế - xã hội. Trước tình hình đó, Đảng, Nhà nước, Chính phủ đã kịp thời cập nhật tình hình, đề ra chủ trương, đường lối, chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ các giải pháp chưa từng có tiền lệ, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương đưa đất nước ta vượt qua giai đoạn khó khăn nhất, nhanh chóng chuyển sang giai đoạn thích ứng an toàn trong kiểm soát dịch bệnh và thúc đẩy phát triển kinh tế.
Với ngành Ngân hàng, năm 2021 mang tới nhiều thách thức trong việc điều hành chính sách tiền tệ khi kinh tế thế giới có nhiều biến động, phía Hoa Kỳ có quan ngại về vấn đề thao túng tiền tệ, đòi hỏi NHNN phải chủ động đàm phán; doanh nghiệp và người dân chịu ảnh hưởng nặng nề từ dịch COVID-19, các tổ chức tín dụng đối mặt với rủi ro nợ xấu gia tăng… "Nhưng 2021 cũng là một năm rất đặc biệt khi kỷ niệm 70 năm Ngân hàng Việt Nam, vinh dự đón Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến dự và có bài phát biểu quan trọng động viên các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức ngành Ngân hàng. Vì vậy, toàn ngành Ngân hàng đã tập trung triển khai quyết liệt các nhiệm vụ được giao", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh.
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng phát biểu khai mạc hội nghị
Nhiều kết quả nổi bật trong điều hành chính sách tiền tệ
Báo cáo về hoạt động ngân hàng năm 2021 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2022, Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, trong năm qua, NHNN đã điều hành đồng bộ các công cụ CSTT để điều tiết thanh khoản phù hợp, đảm bảo ổn định thị trường tiền tệ, sẵn sàng nguồn vốn hỗ trợ phục hồi kinh tế. Đặc biệt, NHNN đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành khác trong điều hành CSTT, giá hàng hóa dịch vụ, dự báo lạm phát để góp phần kiểm soát lạm phát ở mức thấp (bình quân khoảng 2%, mức thấp nhất kể từ năm 2016), góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, củng cố niềm tin của người dân, thu hút FDI...
Trong năm qua, hoạt động tín dụng tiếp tục được tập trung vào lĩnh vực là động lực cho tăng trưởng kinh tế như lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên, các lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề bởi COVID-19; kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.
Mặc dù chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch COVID-19 nhưng tín dụng toàn nền kinh tế tăng ngay từ đầu năm và cao hơn so cùng kỳ năm 2020; tổng dư nợ nền kinh tế đạt khoảng 10,38 triệu tỷ đồng, tăng 12,97% so với cuối năm 2020 (tổng vốn huy động của nền kinh tế đạt khoảng 11,23 triệu tỷ đồng, tăng 8,44%); 4/5 lĩnh vực ưu tiên có mức tăng trưởng cao hơn mức tăng tín dụng chung của nền kinh tế.
Mặt bằng lãi suất cho vay năm 2021 tiếp tục giảm thêm 0,81%/năm; trong đó lãi suất cho vay ngắn hạn bình quân bằng VND đối với một số ngành, lĩnh vực ở mức 4,3%/năm, thấp hơn mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa theo quy định của NHNN (4,5%/năm).
Phó Thống đốc Đào Minh Tú báo cáo tại hội nghị
Chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ (theo Thông tư 01, Thông tư 03 và Thông tư 14) tiếp tục được ngành Ngân hàng triển khai quyết liệt, hiệu quả. Các chính sách miễn, giảm phí dịch vụ thanh toán tiếp tục được thực hiện. Ngoài ra, ngành Ngân hàng cũng triển khai các gói hỗ trợ đặc thù như tái cấp vốn cho các TCTD cho vay Vietnam Airlines với tổng số tiền tối đa 4.000 tỷ đồng; tập trung nguồn vốn gần 5 nghìn tỷ đồng (trong thời gian tháng 6-7/2021) cho 13 tỉnh ĐBSCL nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu thu mua, tạm trữ thóc, gạo vụ Hè Thu ...
"Trong quá trình triển khai chính sách, NHNN thường xuyên theo dõi, giám sát các TCTD thực hiện, đảm bảo thực thi đầy đủ, đúng đối tượng, tránh trục lợi chính sách, gây rủi ro cho hệ thống TCTD. Đồng thời, kịp thời nắm bắt những khó khăn, vướng mắc phát sinh và thực tế diễn biến mới của dịch COVID-19 để tháo gỡ và điều chỉnh chính sách phù hợp. Có thể nói việc triển khai hiệu quả các chính sách này là những nỗ lực rất lớn của ngành ngân hàng trong điều kiện các TCTD cũng là đối tượng chịu ảnh hưởng của dịch COVID-19", Phó Thống đốc Đào Minh Tú nhấn mạnh.
Những rủi ro trong hoạt động ngân hàng năm 2022
Dù đạt được những kết quả tích cực, tuy nhiên, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cũng cho biết, với dịch bệnh diễn biến khó lường với sự xuất hiện của biến chủng Omicron khiến triển vọng kinh tế, lạm phát toàn cầu khó dự báo, đặt ra nhiều khó khăn, thách thức đối với hoạt động ngân hàng trong năm 2022.
Theo đó, bên cạnh nỗi lo rủi ro lạm phát sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu điều hành CSTT, thì ngành Ngân hàng cũng đang đối mặt với áp lực nợ xấu tăng cao. Thực tế cho thấy, dịch bệnh kéo dài trong suốt 2 năm và vẫn còn đang diễn biến phức tạp, những khó khăn như vòng quay vốn chậm, dòng tiền đứt gãy, doanh nghiệp bị sụt giảm doanh thu, mất khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn, gia tăng rủi ro về thu hồi nợ... đến năm 2022 sẽ tác động mạnh hơn đến hoạt động ngân hàng do có độ trễ. "Nếu tính cả dư nợ của khách hàng được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi theo Thông tư 01 có nguy cơ chuyển thành nợ xấu thì tỷ lệ nợ xấu hiện nay khoảng 7,31%", Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết.
Ngoài ra, ngành Ngân hàng còn đối mặt với những áp lực từ việc mở rộng quy mô tín dụng và thái quá các chính sách hỗ trợ thông qua các chương trình, các gói tín dụng ưu đãi, nếu không được nhận diện đầy đủ, kịp thời và sự hỗ trợ từ chính sách tài khóa thì không chỉ khó khăn cho điều hành CSTT trong việc cung ứng tiền từ NHNN mà còn tạo áp lực không nhỏ đến việc cân đối nguồn vốn cũng như chiến lược nâng cao năng lực tài chính của các TCTD, ảnh hưởng đến an toàn hệ thống trong trung-dài hạn. Cùng với đó, là khuôn khổ pháp lý cho hoạt động ngân hàng chưa được hoàn thiện, chồng chéo, nhất là liên quan đến hoạt động xử lý nợ xấu, chuyển đổi số...
9 nhiệm vụ trọng tâm của ngành trong năm 2022
Toàn cảnh hội nghị
Với những khó khăn đã nhận diện, đồng thời bám sát chủ trương của Quốc hội, chỉ đạo của Chính phủ và các đánh giá, nhận định về tình hình kinh tế, vĩ mô, tiền tệ, năm 2022, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, NHNN tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện các giải pháp trọng tâm sau:
Thứ nhất, điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu năm 2022 bình quân khoảng 4%, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế.
Năm 2022, định hướng tín dụng tăng khoảng 14%, có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế. Thực hiện đồng bộ các giải pháp phù hợp nhằm góp phần ổn định thị trường ngoại tệ, thị trường vàng.
Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa để thực hiện tốt chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội sau khi được Quốc hội phê chuẩn.
Thứ hai, điều hành linh hoạt các giải pháp tín dụng nhằm kiểm soát quy mô, tăng trưởng tín dụng hợp lý, hướng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ; kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro. Tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 và thiên tai.
Thứ ba, tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng theo “Đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025” sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt...
Thứ tư, đẩy mạnh thực hiện các giải pháp để kiểm soát và xử lý nợ xấu; ngăn ngừa, hạn chế tối đa nợ xấu mới phát sinh; ngăn ngừa tình trạng đầu tư chéo, sở hữu chéo và sở hữu có tính chất thao túng, chi phối trong các tổ chức tín dụng có liên quan.
Tăng cường công tác thanh tra, giám sát hoạt động của tổ chức tín dụng, đặc biệt là đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao. Phấn đấu duy trì tỷ lệ nợ xấu nội bảng ở mức an toàn (dưới 3%).
Thứ năm, tập trung đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động ngân hàng và hoạt động TTKDTM. Tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tạo thuận lợi cho chuyển đổi số ngành ngân hàng. Tăng cường đảm bảo an ninh, an toàn trong hoạt động thanh toán và chuyển đổi số.
Thứ sáu, tiếp tục hoàn thiện thể chế pháp luật ngân hàng phù hợp với thực tiễn nhằm tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp và nền kinh tế phục hồi sau dịch COVID-19. Trong đó trọng tâm là xây dựng Luật phòng, chống rửa tiền (sửa đổi); hoàn thiện hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung Luật bảo hiểm tiền gửi Việt Nam; hoàn thiện việc đề xuất gia hạn Nghị quyết 42 về thí điểm xử lý nợ xấu của các TCTD...
Thứ bảy, thực hiện quyết liệt, hiệu quả cải cách hành chính, cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện kinh doanh, duy trì chỉ số chiều sâu và nâng cao độ phủ thông tin tín dụng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp được tiếp cận tín dụng công bằng, minh bạch. Tiếp tục đổi mới việc tổ chức cơ chế một cửa, số hóa, điện tử hóa trong giải quyết thủ tục hành chính nhằm nâng cao chất lượng phục vụ, góp phần xây dựng Chính phủ số, nền kinh tế số.
Thứ tám, triển khai công tác truyền thông theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu đối với hoạt động thông tin của NHNN và các cam kết quốc tế. Đẩy mạnh truyền thông trước, trong và sau khi ban hành chính sách nhằm tạo sự đồng thuận của dư luận...
Thứ chín, tiếp tục nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý nhà nước, công tác chỉ đạo điều hành; Siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu; Nâng cao ý thức trách nhiệm, văn hóa và đạo đức công vụ, công chức trong toàn ngành ngân hàng. Tăng cường tinh thần hợp tác, chia sẻ, văn hóa ứng xử, chất lượng dịch vụ để phục vụ tốt nhất doanh nghiệp, người dân trong quan hệ tiền tệ - tín dụng - ngân hàng.
Để tổ chức thực hiện thành công các nhiệm vụ trọng tâm và đạt được các mục tiêu đã đề ra, đề nghị các đơn vị trong toàn Ngành bám sát Nghị quyết 01 và các Nghị quyết khác của Chính phủ, Chỉ thị 01 của Thống đốc NHNN, tập trung xây dựng kế hoạch với lộ trình, sản phẩm cụ thể; đồng thời tổ chức quán triệt đến từng cán bộ trong đơn vị để triển khai nghiêm túc, quyết liệt ngay từ đầu năm.
Ngô Hải
Theo Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ