Điều kiện trở thành công ty đại chúng
Theo quy định tại Điều 32 Luật Chứng khoán năm 2019, một doanh nghiệp muốn trở thành công ty đại chúng phải đáp ứng các điều kiện sau:
Vốn điều lệ đã góp từ 30 tỷ đồng trở lên và có tối thiểu 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết phải do ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn nắm giữ.
Công ty đã thực hiện chào bán thành công cổ phiếu lần đầu ra công chúng thông qua đăng ký với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) theo quy định tại khoản 1 Điều 16 Luật Chứng khoán năm 2019.
 |
| Để trở thành công ty đại chúng doanh nghiệp phải đáp ứng các điều kiện về vốn, cơ cấu cổ đông và tuân thủ quy định công bố thông tin |
Công ty đáp ứng các điều kiện trên phải nộp hồ sơ đăng ký công ty đại chúng theo khoản 1 Điều 33 Luật Chứng khoán năm 2019 cho UBCKNN trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày hoàn thành việc góp vốn.
Trong vòng 15 ngày kể từ khi nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, UBCKNN có trách nhiệm xác nhận hoàn tất đăng ký công ty đại chúng và công bố thông tin liên quan trên phương tiện công bố thông tin chính thức.
Quy định về hủy tư cách công ty đại chúng
Theo Điều 38 Luật Chứng khoán năm 2019, công ty đại chúng có thể bị hủy tư cách khi:
Không đáp ứng điều kiện về vốn điều lệ hoặc cơ cấu cổ đông: Nếu vốn điều lệ giảm xuống dưới 30 tỷ đồng hoặc cơ cấu cổ đông không còn đáp ứng quy định tại Điều 32, công ty phải thông báo cho UBCKNN trong vòng 15 ngày.
Nếu sau 1 năm công ty vẫn không đáp ứng điều kiện đại chúng, UBCKNN sẽ hủy tư cách công ty đại chúng.
Công ty phải tuân thủ các quy định về công bố thông tin cho đến khi có quyết định hủy tư cách chính thức.
Sau khi nhận được quyết định hủy tư cách, công ty có 7 ngày để thông báo trên trang web công ty, phương tiện công bố thông tin của UBCKNN và Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam.
Do tổ chức lại, giải thể hoặc phá sản: Công ty phải báo cáo và công bố thông tin theo quy định về công bố thông tin trên thị trường chứng khoán. UBCKNN sẽ hủy tư cách công ty đại chúng sau khi cập nhật tình trạng pháp lý trên Cơ sở dữ liệu quốc gia hoặc có quyết định phá sản của tòa án.
Bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp: UBCKNN sẽ xem xét hủy tư cách công ty đại chúng trong vòng 180 ngày kể từ ngày nhận được báo cáo về việc thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
Không đáp ứng điều kiện sau tách, nhận sáp nhập doanh nghiệp: Công ty phải thực hiện thủ tục hủy tư cách theo Điều 38 và 39 Luật Chứng khoán. UBCKNN sẽ thông báo hủy tư cách trong vòng 15 ngày kể từ khi nhận được hồ sơ đầy đủ.
Chuyển đổi loại hình doanh nghiệp: Nếu công ty chuyển đổi từ công ty cổ phần sang công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty phải báo cáo và công bố thông tin theo quy định. Sau khi nhận được báo cáo, UBCKNN sẽ công bố thông tin về việc hủy tư cách công ty đại chúng.
Chế tài xử phạt vi phạm về hủy tư cách công ty đại chúng
Theo Điều 14 Nghị định 156/2020/NĐ-CP, doanh nghiệp có thể bị phạt tiền nếu vi phạm quy định về hủy tư cách công ty đại chúng:
Không thông báo cho UBCKNN khi không còn đáp ứng điều kiện là công ty đại chúng: Mức phạt lên đến 15.000.000 đồng.
Không nộp hoặc nộp chậm hồ sơ hủy tư cách công ty đại chúng: Mức phạt lên đến 50.000.000 đồng.
Được và mất khi hủy tư cách công ty đại chúng
Lợi ích
Doanh nghiệp không còn bị ràng buộc bởi các quy định nghiêm ngặt về công bố thông tin, như báo cáo tài chính hàng quý hoặc kiểm toán bắt buộc.
Hoạt động kinh doanh trở nên linh hoạt hơn, không chịu áp lực từ các cổ đông nhỏ lẻ và có thể tập trung vào chiến lược dài hạn.
Hạn chế
Việc mất tư cách công ty đại chúng làm giảm tính thanh khoản của cổ phiếu, khiến cổ đông gặp khó khăn trong giao dịch.
Doanh nghiệp có thể gặp trở ngại trong việc huy động vốn từ công chúng do thiếu minh bạch thông tin.
Uy tín của doanh nghiệp có thể bị ảnh hưởng tiêu cực do không còn công bố thông tin tài chính định kỳ, làm giảm sự tin tưởng từ các nhà đầu tư.
Hủy tư cách công ty đại chúng là một bước lùi trong tính minh bạch và phát triển doanh nghiệp. Trong bối cảnh các doanh nghiệp đang đẩy mạnh IPO và niêm yết, việc rời khỏi thị trường đại chúng có thể ảnh hưởng đến lợi ích của cổ đông nhỏ lẻ, đồng thời làm giảm sức hấp dẫn của doanh nghiệp trên thị trường vốn.
 | Loạt doanh nghiệp sắp rời sàn chứng khoán, trong đó có công ty con của Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) Ba doanh nghiệp trên sàn UPCoM và một doanh nghiệp trên HNX vừa thông báo hủy đăng ký giao dịch và hủy niêm yết bắt ... |
 | Tổng Công ty Điện tử và Tin học Việt Nam (VEC) dừng thoái vốn các công ty thành viên Tổng Công ty Điện tử và Tin học Việt Nam (VEC, UPCoM: VEC) tạm dừng thoái vốn tại các đơn vị thành viên theo yêu ... |
Quang Dũng
