Công ty CP Đầu tư và Phát triển Đường sắt cao tốc VinSpeed – một thành viên mới trong hệ sinh thái của Tập đoàn Vingroup – vừa chính thức nộp hồ sơ đăng ký đầu tư siêu dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam. Đây được xem là bước đi chiến lược nhằm định hình nền công nghiệp đường sắt hiện đại cho Việt Nam và tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội trên phạm vi cả nước.

Theo kế hoạch, VinSpeed mong muốn được khởi công dự án trước tháng 12/2025 và đưa toàn tuyến vào vận hành trước cuối năm 2030. Đây là một trong những mốc thời gian tham vọng nhất từ trước đến nay đối với hạ tầng đường sắt tại Việt Nam – một lĩnh vực từng bị xem là chậm đổi mới.

Tổng mức đầu tư dự kiến của dự án lên tới 1.562 nghìn tỷ đồng, tương đương khoảng 61,35 tỷ USD (chưa bao gồm chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư và giải phóng mặt bằng). Trong đó, VinSpeed cam kết thu xếp 20% nguồn vốn, tương đương 312,33 nghìn tỷ đồng (khoảng 12,27 tỷ USD). Phần vốn còn lại – chiếm 80% – VinSpeed đề xuất được Nhà nước hỗ trợ dưới hình thức cho vay không lãi suất, với thời hạn hoàn trả trong vòng 35 năm kể từ ngày giải ngân.

Không chỉ dừng ở vai trò nhà đầu tư hạ tầng, VinSpeed đặt mục tiêu cao hơn: góp phần xây dựng nền công nghiệp đường sắt hiện đại “do người Việt làm chủ”. Doanh nghiệp này đang tích cực đàm phán với các đối tác đến từ các quốc gia có ngành đường sắt phát triển như Nhật Bản, Đức và Trung Quốc để chuyển giao công nghệ sản xuất đầu máy, toa xe, hệ thống tín hiệu và điều khiển.

Đại diện VinSpeed cho biết, quá trình tiếp nhận công nghệ sẽ đi đôi với việc tổ chức đào tạo nhân sự trong nước, nhằm đảm bảo đội ngũ kỹ sư Việt có thể vận hành, duy tu và cải tiến hệ thống sau này mà không phụ thuộc vào đối tác nước ngoài. Đây được xem là hướng đi khác biệt, mang tính dài hạn so với các dự án hạ tầng thuần xây dựng trước đây.

Một điểm đáng chú ý trong đề xuất của VinSpeed là việc tích hợp mô hình TOD (Transit Oriented Development) vào toàn tuyến đường sắt. Cụ thể, doanh nghiệp sẽ hợp tác với Vingroup và Vinhomes để phát triển các tổ hợp đô thị hiện đại tại những khu vực lân cận nhà ga. Những đô thị này được định hướng đầy đủ tiện ích, gắn kết với giao thông công cộng, qua đó tạo ra dòng tiền thương mại giúp hoàn vốn đầu tư, đồng thời góp phần nâng cao tiêu chuẩn sống cho cư dân và kích thích tăng trưởng khu vực.

Hiện phần lớn các nhà ga đường sắt được quy hoạch tại khu vực xa trung tâm tỉnh thành, khiến hiệu quả khai thác chưa tương xứng. Tuy nhiên, với kinh nghiệm phát triển đô thị của Vinhomes, VinSpeed kỳ vọng sẽ thay đổi hoàn toàn diện mạo hạ tầng vùng ven, biến các ga tàu thành những trung tâm phát triển mới của địa phương.

Với vốn điều lệ 6.000 tỷ đồng và sự hậu thuẫn từ hệ sinh thái Vingroup, VinSpeed được xem là “mũi nhọn” tiếp theo trong chiến lược đầu tư vào hạ tầng quốc gia của tỷ phú Phạm Nhật Vượng. Phát biểu tại lễ công bố, bà Dương Thu Vân – đại diện VinSpeed – nhấn mạnh cam kết mạnh mẽ: “Chúng tôi quyết tâm sáng tạo, hành động và linh hoạt triển khai để phát triển dự án đường sắt tốc độ cao, tạo ra giá trị thực cho đất nước và người dân”.

Bà Vân cũng khẳng định, VinSpeed sẽ chủ động hợp tác sâu rộng với các doanh nghiệp trong nước nhằm huy động nguồn lực nội địa, nâng cao năng lực thi công và đồng hành cùng tiến trình công nghiệp hóa ngành đường sắt. “Đây không chỉ là một dự án, mà là niềm tự hào quốc gia mà chúng tôi muốn góp phần hiện thực hóa”, bà nhấn mạnh.