Tìm hiểu về chi phí biến đổi, cách phân loại chi phí biến đổi

Chi phí biến đổi

Chi phí biến đổi (tiếng anh: Variable cost), tổng chi phí biến đổi bằng số lượng sản phẩm đầu ra. Vì vậy, biến phí được xem là tỷ lệ thuận với quy mô hoạt động của doanh nghiệp.

Quy mô giảm, biến phí sẽ giảm, và ngược lại, quy mô tăng thì biến phí sẽ tăng. Đây là điều kiện để doanh nghiệp có thể “cân đo đong đếm” hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp như: xác định điểm lỗ, điểm hòa vốn, điểm lãi của doanh nghiệp.

Doanh nghiệp sẽ tuyên bố phá sản, ngừng hoạt động hay nhẹ hơn là rời bỏ thị trường, nếu trong một thời gian dài, các hoạt động sản xuất, kế hoạch đầu tư không mang lại doanh thu để bù đắp cho tổng chi phí biến đổi. Vì vậy việc dự trù được chi phí biến đổi là gì rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sống còn của doanh nghiệp.

Hình minh họa - nguồn internet

Nếu doanh thu dương sau khi trừ đi chi phí biến đổi và chi phí cố định thì doanh nghiệp vẫn có thể tiếp tục sản xuất, hoạt động kinh doanh để duy trì cho dù điểm cuối vẫn là lỗ. Nhưng việc lỗ này có thể xem là “lỗ tạm thời” mà nhiều doanh nghiệp phải chấp nhận, đặc biệt là những doanh nghiệp mới khởi nghiệp hoặc trong điều kiện khách quan ảnh hưởng từ những yếu tố bên ngoài.

Ngược lại với biến phí chính là định phí (hay còn được gọi là chi phí cố định). Cùng với đó, chi phí biến đổi bình quân cũng thường xuyên được nhắc đến cùng định phí.

Phân loại

Có nhiều loại chi phí biến đổi khác nhau như

Chi phí biến đổi tuyến tính

Chi phí biến đổi tuyến tính là chi phí biến đổi có quan hệ tỉ lệ thuận với mức độ hoạt động. Các chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí lao động trực tiếp, và hoa hồng bán hàng là những chi phí biến đổi dạng tuyến tính.

Chi phí biến đổi cấp bậc

Chi phí biến đổi cấp bậc (step-variable costs) là những chi phí thay đổi chỉ khi mức độ hoạt động thay đổi nhiều và rõ ràng.

Loại chi phí biến đổi này không thay đổi khi mức độ hoạt động thay đổi ít hoặc thay đổi không đáng kể. Các chi phí lao động gián tiếp, chi phí bảo trì máy, v.v... là những chi phí biến đổi thuộc dạng này.

Chi phí biến đổi dạng cong (curvilinear cost)

Trong quá trình nghiên cứu các chi phí biến đổi, chúng ta giả định rằng có một quan hệ tuyến tính thật sự giữa chi phí biến đổi và sản lượng sản xuất.

Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế học đã chỉ ra rằng rất nhiều chi phí biến đổi thực tế ứng xử theo một dạng cong, không thể hiện mối quan hệ tuyến tính giữa chi phí và mức hoạt động.