Sầu riêng chín cây và chín ép khác nhau thế nào?

Sầu riêng chín cây là quả được để chín tự nhiên trên cành và tự rụng xuống. Quá trình này cho phép tinh bột chuyển hóa hoàn toàn thành đường, tạo nên mùi thơm đặc trưng và vị béo ngậy, bùi ngọt – đúng chuẩn “sầu riêng thứ thiệt”. Khi ăn, cơm sầu mềm mịn, thơm đậm và có hậu vị rõ ràng.

Ngược lại, sầu riêng chín ép là những quả được cắt non từ trên cây, sau đó xử lý bằng hóa chất như ethephon (một chất kích thích chín) hoặc ủ bằng lò hơi để làm vỏ nứt, tỏa mùi thơm giả. Loại sầu riêng này nhìn thì bắt mắt, thơm tho, nhưng múi thường còn sống, bị sượng, nhạt và đôi khi có mùi hắc nhẹ của thuốc.

Vấn đề là khi bày bán, hai loại này thường được xếp lẫn lộn, rất khó phân biệt nếu không có kinh nghiệm. Những cách nhận biết sầu riêng chín cây:

1. Quan sát cuống: Cuống tươi – chín cây, cuống héo – chín ép

Sầu riêng chín cây thường rụng xuống khi vừa đạt độ chín, nên cuống còn tươi, cứng, có vết cắt không đều (do rơi). Còn sầu bị cắt non và đem đi ủ sẽ có cuống héo, khô quắt và vết cắt gọn như dùng dao chặt.

2. Ngửi mùi: Thơm dịu – chín thật, hắc gắt – có thể chín ép

Sầu riêng chín cây có mùi thơm nhẹ nhưng lan tỏa, thơm sâu và ngọt dịu. Còn loại chín ép thường có mùi nồng gắt, “xộc” lên mũi, đôi khi hơi hăng là do bị kích thích chín nhanh và không kịp hình thành mùi hương tự nhiên.

3. Kiểm tra gai: Gai to mềm – dễ tách, chín tự nhiên

Gai sầu riêng chín cây thường nở đều, khi bóp vào thấy hơi mềm, đầu gai tròn hơn. Nếu gai còn nhọn hoắt, cứng đanh, khít chặt rất có thể là quả non, chưa đạt độ chín đúng chuẩn.

4. Gõ thử: Âm trầm – chín cây, âm thanh đanh – còn sống

Người bán chuyên nghiệp thường dùng cán dao gõ nhẹ quanh quả. Nếu tiếng “bụp bụp” trầm đục là sầu đã chín, ruột đặc. Nếu tiếng “coong coong” như gõ vào vỏ rỗng thì ruột vẫn sống – rất có thể là quả cắt non, chín ép.

5. Xem khe nứt tự nhiên

chín cây thường nứt nhẹ ở các múi, để lộ chút cơm vàng óng bên trong. Còn loại chín ép thường không nứt hoặc nứt gắt – do bị sốc nhiệt hoặc hóa chất.

Sầu riêng chín cây thường nứt nhẹ ở các múi, để lộ chút cơm vàng óng bên trong. Còn loại chín ép thường không nứt hoặc nứt gắt – do bị sốc nhiệt hoặc hóa chất.

Vì sao nên chọn sầu riêng chín cây?

Ngoài hương vị ngon hơn hẳn, sầu riêng chín cây còn an toàn hơn do không phải trải qua quy trình kích chín bằng hóa chất. Ethephon, chất phổ biến dùng để ép chín tuy được phép sử dụng trong ngưỡng nhất định, nhưng nếu dùng sai liều có thể ảnh hưởng đến gan, thận hoặc gây kích ứng dạ dày. Đặc biệt, với trẻ em và người có cơ địa yếu, sầu riêng chín ép dễ gây đầy bụng, khó tiêu hoặc dị ứng.

Hơn nữa, sầu riêng chín cây ăn là “được” ngay, còn sầu ép đôi khi vừa mua về đã bắt đầu thối múi hoặc ăn thấy sượng, không ngọt rất khó xử lý lại.

• Chọn mua ở điểm bán quen hoặc có cam kết rõ ràng về chín cây: Một số nơi còn cung cấp sầu riêng “rụng tại vườn” với tem truy xuất nguồn gốc, có thể tin tưởng được hơn.

• Ưu tiên loại còn nguyên trái, chưa tách sẵn: Sầu riêng chín ép thường được bổ ra để người mua không phát hiện “ruột sống”. Nếu không rõ nguồn, nên mua nguyên quả và kiểm tra tại chỗ.

• Nếu nghi ngờ, thử mở 1 múi kiểm tra: Người bán uy tín thường cho phép khách thử một múi – lúc đó dễ nhận ra ngay bằng màu sắc (vàng đậm, khô ráo là chín cây – vàng nhợt, nhão là ép).

Sầu riêng chín cây là món quà của thiên nhiên với hương vị độc đáo khó thay thế. Nhưng chỉ một chút nhầm lẫn, người tiêu dùng có thể mua phải quả chín ép, vừa không ngon vừa ảnh hưởng đến sức khỏe. Không cần phải là “tín đồ sầu riêng” mới biết chọn, chỉ cần quan sát kỹ và áp dụng vài mẹo nhỏ, bạn sẽ dễ dàng nhận biết được “hàng xịn”.