Các bẫy cảm xúc thường gặp trong đầu tư, bạn có từng mắc phải?

02/02/2023 - 02:35
(Bankviet.com) Song song cùng những cơ hội hấp dẫn, thị trường đầu tư luôn tràn đầy những rủi ro. Dù có là một trong những người thành công về mặt chuyên môn, thì khi nói đến đầu tư, bạn vẫn có thể đưa ra những quyết định sai lầm. Dưới đây là 4 bẫy tâm lý phổ biến mà phần lớn các nhà đầu tư đều từng mắc phải ít nhất một lần.

Tâm lý đám đông

Còn được gọi là “hành vi bầy đàn”, là một chiến thuật được truyền lại từ tổ tiên chúng ta và tin rằng đó là sức mạnh của số lượng. Thật không may, không phải mọi lúc chiến lược này cũng là chiến lược tốt nhất trên thị trường, vì chạy theo đám đông không phải lúc nào cũng là nước đi đúng đắn.

Các bẫy cảm xúc thường gặp trong đầu tư, bạn có từng mắc phải?
Hình minh họa

Trớ trêu thay, tâm lý bầy đàn này của các nhà đầu tư lại là nguyên nhân chính dẫn đến ‘bong bóng’ trên thị trường tài chính. Các nhà đầu tư thường kêu gọi nhau theo tư tưởng ‘bầy đàn’ để bảo đảm vị thế của họ và đưa ra quyết định dựa trên các xu hướng trong quá khứ hoặc dựa trên các nhà đầu tư đã thành công với cùng một loại cổ phiếu trong quá khứ. Tuy nhiên, mọi người nhanh chóng bán phá giá cổ phiếu khi một công ty nhận được thông tin xấu hoặc mua vào điên cuồng khi cổ phiếu tăng giá tốt.

Sợ mất tiền

Trên thực tế, gần như tất cả các công việc đều có những phát sinh chi phí trước khi chúng ta kiếm được lợi nhuận từ nó. Đương nhiên, đầu tư cũng không phải là một trường hợp ngoại lệ. Việc đầu tư thất bại hay đơn giản là mất tiền luôn là “cơn ác mộng” của bất cứ nhà đầu tư nào. Tuy nhiên, chính cảm xúc sợ hài về việc mất tiền sẽ khiến bạn không đủ dũng cảm để đưa ra những quyết định đủ sáng suốt, và cái vòng luẩn quẩn về nỗi sợ mất tiền sẽ không bao giờ “chịu buông tha”.

Trong đầu tư, nếu cảm xúc không được cân bằng ở thời điểm ra quyết định đối với một vụ giao dịch nào đó, thì hiển nhiên kết quả nhận được sẽ rất tồi tệ. Rõ ràng, đầu tư có thể hiểu như một trò chơi xác suất – có thắng và có thua. Điều mà bạn cần quan tâm lúc này là cân bằng được cảm xúc của mình trong mọi trường hợp. Khi thắng cần thắng được nhiều và khi thua cần giảm tối thiểu các khoản lỗ, chỉ có như vậy mới có thể thu được lợi nhuận trong đầu tư.

Không chấp nhận mình thua

Dù ít dù nhiều, đầu tư sẽ luôn đi liền với rủi ro. Mọi người thường sẽ có xu hướng gắn bó và đầu tư vào những gì mình biết. Những nhà đầu tư mới hay thậm chí là cả những nhà đầu tư lâu năm khi vướng phải những giao dịch thua lỗ, họ lại không chấp nhận sai lầm của mình do chưa đủ kinh nghiệm hay kiến thức.

Các bẫy cảm xúc thường gặp trong đầu tư, bạn có từng mắc phải?
Hình minh họa

Thay vì cắt lỗ để bảo toàn vốn, họ lại cố gắng giữ lệnh hoặc đẩy thêm lệnh ngược hướng với chiều hướng hiện tại với mong muốn thị trường sẽ sớm vận động lại theo ý của họ. Thua lỗ trong đầu tư là chuyện bình thường, việc chấp nhận và giảm tối đa tiền mất trên những lệnh thua đó mới là điều mà bạn cần làm lúc này.

Thiếu kỷ luật

Một người giao dịch thiếu kỷ luật sẽ rất khó để thành công trên thị trường này. Dưới đây là những hành vi thiếu kỷ luật mà chúng ta có thể dễ bắt gặp nhất:

Như bạn biết đấy, để có thể sử dụng hiệu quả một hệ thống giao dịch chúng ta cần phải có thời gian và trải nghiệm qua một số chu kỳ thị trường. Có như vậy, bạn mới đánh giá được những ưu và nhược điểm của hệ thống giao dịch để nâng cấp, từ đó mức hiệu suất trong đầu tư mới được cải thiện. Tuy nhiên, với những nhà đầu tư thay đổi hệ thống giao dịch một cách quá nhanh thì việc tối ưu hiệu suất đầu tư dường như là điều chẳng mấy khả thi.

Thực tế, không có hệ thống giao dịch vào là hoàn hảo cả. Bởi vậy, những nhà đầu tư nôn nóng, loại bỏ đi hệ thống giao dịch hiện tại của mình chỉ vì điều kiện thị trường đang không phù hợp với hệ thống giao dịch đó sẽ là điều mà bạn nên cân nhắc kỹ càng.

Đầu tư luôn là một trong những kênh có rủi ro. Việc có hệ thống giao dịch nhưng không tuân thủ do bị cảm xúc chi phối có thể gây nên những tổn thất nặng nề về mặt dài hạn.

Những bài học vô giá ẩn chứa trong tác phẩm Tam Quốc Diễn Nghĩa

“Tam Quốc Diễn Nghĩa” của học sĩ La Quán Trung xưa nay được xếp đứng đầu trong Tứ Đại Kỳ Thư văn học kinh điển ...

Những sai lầm nhà đầu tư chứng khoán thường gặp khi lướt sóng cổ phiếu

Một trong những nguyên nhân dẫn đến những sai lầm là do nhà đầu tư chưa hiểu hết bản chất của thị trường.

Bài học đắt giá của Warren Buffett: "Dục tốc thì bất đạt, đầu tư muốn thắng lớn thì phải đi đường dài"

Warren Buffett là nhà đầu tư vĩ đại nhất thế giới trong mọi thời đại. Kinh nghiệm của nhà tiên tri xứ Omaha là bài ...

Đình Trọng

Theo: Kinh Tế Chứng Khoán