Ưu tiên ngân sách, mở rộng quyền tiếp cận đất đai cho hạ tầng đường sắt

Với 426/440 đại biểu tán thành, Quốc hội chính thức thông qua Luật Đường sắt (sửa đổi) vào sáng 27/6. Một trong những điểm nhấn quan trọng của văn bản lần này là việc đặt nền tảng pháp lý cho sự tham gia của khu vực tư nhân vào lĩnh vực đường sắt, với loạt chính sách ưu đãi, hỗ trợ từ Nhà nước.

Theo nội dung luật mới, Nhà nước sẽ ưu tiên bố trí ngân sách để đầu tư xây dựng, nâng cấp, bảo trì và bảo vệ kết cấu hạ tầng đường sắt, phát triển công nghiệp đường sắt, cũng như đào tạo đội ngũ nhân lực chuyên ngành. Mục tiêu là xác lập vai trò then chốt của đường sắt trong hệ thống giao thông vận tải quốc gia, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội đồng thời đáp ứng yêu cầu quốc phòng, an ninh.

Đáng chú ý, luật cho phép huy động nguồn lực của địa phương nơi dự án đi qua để cùng tham gia các hoạt động như giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư và đầu tư một số hạng mục hạ tầng đường sắt quốc gia. Trong công tác quy hoạch, sẽ ưu tiên quỹ đất để phát triển hạ tầng kỹ thuật, nhà ga, kho vận và các công trình công nghiệp đường sắt.

Ngoài ra, các lĩnh vực như kinh doanh vận tải đường sắt, khai thác kết cấu hạ tầng phục vụ vận tải, phát triển công nghiệp đường sắt và đào tạo nhân lực cũng chính thức được đưa vào danh mục ngành nghề ưu đãi đầu tư. Doanh nghiệp tham gia khai thác hạ tầng còn được quyền sử dụng dải tần số vô tuyến điện dành riêng cho điều hành giao thông đường sắt và hệ thống điện phục vụ chạy tàu.

Miễn giảm tiền sử dụng đất, bảo lãnh vay vốn: Cơ hội lớn cho tư nhân

Đặc biệt, Luật Đường sắt sửa đổi quy định rõ: tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư và kinh doanh đường sắt sẽ được hưởng ưu đãi, hỗ trợ như miễn, giảm tiền sử dụng đất và tiền thuê đất với diện tích đất dành cho hạ tầng đường sắt. Đây chính là tin vui lớn cho các doanh nghiệp tư nhân trong quá trình tham gia đầu tư.

Ngoài ra, doanh nghiệp còn được tiếp cận nguồn vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước hoặc có thể được Chính phủ cấp bảo lãnh vay vốn để thực hiện các dự án phát triển hạ tầng đường sắt quốc gia và địa phương; mua sắm đầu máy, toa xe, máy móc và thiết bị bảo trì hệ thống.

Đối với các địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, Nhà nước sẽ hỗ trợ thêm bằng vốn ngân sách và vốn vay ưu đãi để thúc đẩy phát triển đường sắt đô thị và trợ giá vận tải hành khách công cộng.

Song song với đó, luật yêu cầu ưu tiên sử dụng hàng hóa và dịch vụ do các doanh nghiệp trong nước sản xuất và cung cấp, trừ các trường hợp đặc biệt như nhập khẩu phương tiện chuyên dụng hoặc đầu tư các công trình kỹ thuật phức tạp chưa sản xuất được trong nước.

Các tổ chức đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp đường sắt, hạ tầng kỹ thuật và dịch vụ vận tải đường sắt còn được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp theo khung quy định của pháp luật.

Luật cũng nêu rõ quan điểm khuyến khích, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho cả nhà đầu tư trong nước và quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi trong các hoạt động kết nối đường sắt với các phương thức vận tải khác, cũng như nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, chuyển đổi số và đào tạo nhân lực.