Hiện trạng và thành tựu nổi bật
Ngành CNTT - Viễn thông Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể trong năm 2024. Theo Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT), doanh thu toàn ngành ước đạt 3,98 triệu tỷ đồng (159,6 tỷ USD), tăng 19,8% so với năm trước, đạt 95,6% kế hoạch năm. Đây là minh chứng cho tiềm năng phát triển và sự đầu tư mạnh mẽ vào ngành CNTT.
Lĩnh vực Công nghệ thông tin (ICT) tiếp tục giữ vai trò then chốt khi doanh thu đạt 118 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm 2024, tăng 17,8% so với cùng kỳ năm 2023. Đặc biệt, kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm công nghệ thông tin ghi nhận mức kỷ lục 115,5 tỷ USD, tăng 15,1%. Các sản phẩm chủ lực như máy tính, điện thoại, và linh kiện điện tử chiếm 65,2 tỷ USD, khẳng định vai trò của Việt Nam trong chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu.
 |
| Nguồn: MIC, GSO, SHS Research |
Hạ tầng công nghệ thông tin tại Việt Nam được đầu tư mạnh mẽ, với tỷ lệ số hóa dịch vụ công trực tuyến toàn trình đạt 45,79% vào cuối năm 2024, hướng tới mục tiêu 50% vào năm 2025. Điều này không chỉ cải thiện chỉ số Chính phủ điện tử toàn cầu (EGDI) mà còn tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy kinh tế số.
Triển vọng ngành CNTT - Viễn thông năm 2025
Chi tiêu toàn cầu và cơ hội xuất khẩu
Theo Gartner, tổng chi tiêu toàn cầu cho ngành CNTT được dự báo đạt 5,26 nghìn tỷ USD vào năm 2024, tăng 7,2% so với năm trước. Đến năm 2025, chi tiêu tiếp tục tăng với tốc độ 9,3%, tập trung vào phần mềm và dịch vụ IT. Đây là cơ hội lớn để các doanh nghiệp Việt Nam mở rộng xuất khẩu, đồng thời tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
 |
| Nguồn: Gartner, Bloomberg |
Trong bối cảnh này, thị trường Việt Nam có khả năng gia tăng giá trị gia tăng thông qua việc cải thiện năng lực sản xuất và đổi mới sáng tạo. Các doanh nghiệp như FPT, Viettel, và VNPT đang đẩy mạnh đầu tư vào các giải pháp công nghệ tiên tiến nhằm gia tăng năng lực cạnh tranh.
AI – Trụ cột tương lai
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành động lực chính thúc đẩy ngành công nghệ. Theo Bloomberg, thị trường AI toàn cầu dự kiến đạt 304 tỷ USD vào năm 2025, tăng 44% so với năm 2024. Việt Nam có tiềm năng lớn trong lĩnh vực này, đặc biệt nhờ sự hợp tác với các tập đoàn công nghệ quốc tế như Nvidia.
Không chỉ dừng lại ở việc ứng dụng AI, Việt Nam còn có cơ hội tham gia vào chuỗi giá trị sản xuất bán dẫn, nơi được dự báo đạt 620 tỷ USD trong năm 2024. Đây là lĩnh vực chiến lược mà các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam cần tập trung phát triển.
Phát triển mạng 5G
Mạng 5G tại Việt Nam đang được triển khai nhanh chóng, với tốc độ tải xuống lên tới 10 Gbps và độ trễ dưới 1ms. Đến năm 2025, mạng 5G dự kiến bao phủ 50% dân số Việt Nam, trở thành nền tảng cho các ứng dụng như Internet vạn vật (IoT), thực tế ảo (VR/AR), và các giải pháp thông minh. Điều này không chỉ nâng cao trải nghiệm người dùng mà còn tạo điều kiện phát triển các dịch vụ số.
Chuỗi giá trị bán dẫn
Ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu đang mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam. Theo SEMI, thị trường bán dẫn Việt Nam dự kiến đạt 18,23 tỷ USD vào năm 2024, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 11,48%. Việc hợp tác với các đối tác quốc tế như Nvidia, Samsung sẽ giúp Việt Nam gia tăng năng lực thiết kế, sản xuất linh kiện bán dẫn và từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ công nghệ thế giới.
Cơ hội và thách thức
Ngành CNTT - Viễn thông Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của những cơ hội lớn, đồng thời phải đối mặt với không ít thách thức đòi hỏi sự chủ động và chiến lược đầu tư mạnh mẽ. Trong bối cảnh thế giới ngày càng số hóa, Việt Nam có tiềm năng vượt trội để gia tăng giá trị xuất khẩu các sản phẩm công nghệ như phần mềm, linh kiện điện tử và các giải pháp CNTT.
Nhu cầu toàn cầu đang không ngừng tăng cao, tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị phần và khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng công nghệ quốc tế. Bên cạnh đó, sự tham gia của các tập đoàn lớn như Nvidia, Samsung không chỉ mở ra cơ hội hợp tác sâu rộng trong lĩnh vực bán dẫn và trí tuệ nhân tạo, mà còn thúc đẩy việc sản xuất các thiết bị thông minh ngay tại Việt Nam.
Cùng với đó, hạ tầng số trong nước ngày càng hoàn thiện, tạo môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển các sản phẩm và dịch vụ đáp ứng nhu cầu nội địa đang tăng trưởng mạnh mẽ.
Tuy nhiên, ngành này cũng đối mặt với nhiều thách thức lớn. Một trong những vấn đề nổi cộm là thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao. Nhu cầu nhân sự tăng mạnh trong khi năng lực đào tạo chưa đáp ứng kịp, khiến các doanh nghiệp phải đối mặt với bài toán về nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và thu hút nhân tài quốc tế.
Thêm vào đó, Việt Nam phải cạnh tranh với những quốc gia có nền công nghệ phát triển như Ấn Độ và Trung Quốc, đòi hỏi các doanh nghiệp không chỉ đổi mới sáng tạo mà còn cần chiến lược dài hạn để duy trì lợi thế cạnh tranh. Vấn đề hạ tầng công nghệ, đặc biệt là mạng 5G, cũng cần được quan tâm nhiều hơn. Dù mạng 5G đang được triển khai nhanh chóng, tốc độ phủ sóng và ứng dụng vẫn còn hạn chế, đòi hỏi sự đầu tư mạnh mẽ hơn từ cả chính phủ lẫn doanh nghiệp để đáp ứng kỳ vọng của người dùng và thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế số.
Cơ hội và thách thức đan xen đặt ra yêu cầu cấp bách đối với ngành CNTT - Viễn thông Việt Nam. Để tận dụng tối đa tiềm năng phát triển, các doanh nghiệp và cơ quan quản lý cần phối hợp chặt chẽ, tăng cường đầu tư, đổi mới sáng tạo và xây dựng chiến lược dài hạn để vượt qua thách thức, đồng thời khai thác tối đa các cơ hội đang rộng mở.
 | Dự báo kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng mạnh nhất trong số các nền kinh tế Đông Á năm 2025 Bất chấp những thách thức toàn cầu, kinh tế Việt Nam tiếp tục chứng tỏ sự kiên cường, đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất ... |
Tuấn Tú
