Góc chuyên gia chứng khoán: Nhà đầu tư không nên "dò đáy, đoán đỉnh"

Thị trường phân hoá giữa hai nửa tháng Giêng

"Hiệu ứng tháng Giêng" là thuật ngữ nói về sự tăng trưởng cổ phiếu trong tháng đầu tiên của năm, tuy nhiên hiệu ứng này đã không được ghi nhận trong ba năm liên tiếp 2020 – 2022 ở thị trường chứng khoán Việt Nam. Đối với năm 2023, thị trường nhìn chung vẫn còn nhiều thách thức sau đà giảm gần 33% của năm ngoái, do vậy nhịp tăng của VN-Index trong tháng 1/2023 vẫn là một dấu hỏi lớn.

Vậy tháng một năm nay, thị trường chứng khoán sẽ diễn biến thế nào đặc biệt với phiên khai xuân (3/1) ấn tượng vừa qua, chia sẻ về vấn đề này, trong chương trình "Bí mật đồng tiền", ông Phạm Lưu Hưng Kinh tế trưởng Chứng khoán SSI cho biết, hiệu ứng tháng Giêng tương tự như hiệu ứng Santa Claus Rally (ông già Noel phát quà) ở Mỹ, năm nay hiệu ứng này đã không xảy ra khi thị trường Mỹ ghi nhận giảm trong giai đoạn đó.

Tháng một hàng năm thường là thời điểm các quỹ đầu tư nước ngoài bắt đầu giải ngân, hiệu ứng tháng Giêng xảy ra rõ ràng trong những năm 2012, 2013, 2014… giúp thị trường trong tháng đó tăng trưởng hai con số. Tuy nhiên, ông Hưng nhận định để hiệu ứng này xảy ra trong năm 2023 là tương đối khó bởi hai nguyên nhân.

Đầu tiên là thị trường đã đạt mức thấp trong năm 2022 do đó nhà đầu tư nước ngoài đã giải ngân nhiều trong tháng 11, 12/2022, vì vậy việc kỳ vọng nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục giải ngân mạnh vào tháng một năm nay để đẩy thị trường đi lên là khá khó. Cùng với tỷ trọng giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài trên tổng giao dịch hiện nay thấp so với thời gian trước.

Ông Vũ Đức Nam, Giám đốc đầu tư của Art Investor nói rằng, hiệu ứng tháng Giêng còn cần phải xem xét về bối cảnh thị trường của mỗi năm, điều quan trọng là có câu chuyện nào để thị trường kỳ vọng tăng điểm. Đối với năm 2023, nhà đầu tư sẽ trông chờ vào thời điểm cuối tháng 1 khi bắt đầu có báo cáo kết quả kinh doanh quý IV/2022, cũng như xem xét dòng tiền có còn đến từ khối ngoại hay không.

Các chuyên gia trong chương trình "Bí mật đồng tiền".

Ông Nam cho biết, cuối tháng một là thời điểm công bố báo cáo kết quả kinh doanh quý IV, bên cạnh đó động lực về dòng tiền vẫn được kỳ vọng vào dòng tiền nước ngoài, theo thống kê nhà đầu tư nước ngoài đang có chuỗi mua ròng 30 phiên liên tiếp với tổng giá trị hơn 20.000 tỷ USD, theo quán tính thị trường vẫn tiếp tục kỳ vọng dòng tiền này là nguồn vốn “mồi” hỗ trợ xung lực thị trường. Cùng với giao dịch trong tuần cuối cùng năm 2022 diễn ra rất ảm đạm và chỉ số không thực sự lạc quan, theo ông Nam điều này sẽ gây ra hiệu ứng mang tính chất vật lý.

Do đó, ông Nam nhận định thị trường sẽ có sự phân hoá giữa hai nửa tháng Giêng, hiện tại mọi thứ đang rất mới khiến nhà đầu tư có phần "hồ hởi" và chỉ số tích cực. Tuy nhiên khi các thông tin quý IV không quá lạc quan được công bố cùng với dòng tiền nước ngoài chậm lại sẽ khiến chỉ số có sự phân hoá so với nửa đầu tháng.

Nguyên tắc đầu tư năm 2023

Gợi ý những nguyên tắc đầu tư trong năm 2023, ông Hưng chia sẻ nhà đầu tư không nên "dò đáy, đoán đỉnh", cần thực sự hiểu về cổ phiếu đầu tư và luôn ghi nhớ quản trị rủi ro, cụ thể là xác định trước mức độ thua lỗ có thể chấp nhận được và dừng tại điểm đó.

Bàn luận rõ hơn về chiến lược ""dò đáy, đoán đỉnh", ông Nam cho biết thống kê của Mỹ, theo chỉ số S&P 500 nếu nhà đầu tư nắm giữ chỉ số, không giao dịch mua và bán trong khoảng thời gian 1/1/1995 - 30/11/2022, lãi suất coupon hàng năm mà nhà đầu tư nhận được sẽ là 8,1%.

Tuy nhiên nếu nhà đầu tư không nắm giữ và giao dịch liên tục, áp dụng chiến lược này nhà đầu tư có thể tránh được những phiên sụt giảm nhưng ngược lại cũng có thể đánh mất những phiên tăng mạnh nhất, theo thống kê nếu nhà đầu tư bỏ lỡ mất 5 phiên tăng mạnh nhất lãi suất coupon hàng năm giảm còn 6,4%, và chỉ cần bỏ lỡ 40 ngày giao dịch tăng mạnh nhất lợi nhuận giảm còn 0.

Gợi ý khi tìm kiếm ý tưởng đầu tư năm 2023, ông Nam chia sẻ nhà đầu tư nên lựa chọn doanh nghiệp không dùng đòn bẩy tài chính nhiều, có dòng tiền khoẻ mạnh, cùng với hoạt động kinh doanh không phụ thuộc nhiều vào thị trường xuất khẩu, ông Nam đánh giá do nhu cầu ở những thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam như Mỹ, EU... trong 6 tháng đầu năm nay là khá yếu. Hai yếu tố khác được ông Nam đưa ra là có chất xúc tác và có tăng trưởng lợi nhuận hoặc có cổ tức.