Hoàn thiện pháp lý xếp hạng các tổ chức tín dụng

Đó là khẳng định của Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, các TCTD tại Tọa đàm trực tuyến lấy ý kiến đối với Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 52/2018/TT-NHNN quy định xếp hạng tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài do Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam tổ chức ngày 27/8.

Phù hợp với thực tiễn, công bằng đối với các TCTD

Tại hội nghị, báo cáo vướng mắc trong thực tiễn thực hiện Thông tư 52 và nêu một số ý kiến góp ý đối với dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 52, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Pháp chế, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết: Đối với phương pháp xếp hạng, thời gian qua, kết quả đánh giá của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế như Moody’s, Fitch Ratings, Standard&Poor’s đối với các Ngân hàng thương mại Việt Nam (NHTM) rất sát với thực tế. Vì vậy, ông Nguyễn Thành Long, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Pháp chế, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đề nghị, Ngân hàng nhà nước (NHNN) xem xét xây dựng quy định xếp hạng các NHTM như đánh giá của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế theo hướng: Xem xét chia nhỏ xếp hạng trong các xếp hạng lớn A, B, C, D, E thành các mức nhỏ hơn như A1, A2, B1, B2,… để đảm bảo ghi nhận việc phân loại được chính xác và đầy đủ nhất.

“Việc chia các mức xếp hạng chỉ gồm A, B, C, D, E như hiện tại đang quá rộng. Dải điểm trong một hạng cũng khá lớn, khiến nỗ lực của các ngân hàng trong việc cải thiện điểm số chưa được ghi nhận đúng khi các ngân hàng đạt điểm 4,49 sẽ đạt được xếp hạng tương tự ngân hàng đạt điểm 3.5” - Chủ nhiệm Câu lạc bộ Pháp chế, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam kiến nghị.

Bên cạnh đó, với việc phân nhóm các NHTM để xếp hạng, theo quy định tại Thông tư 52, các NHTM được phân thành 2 nhóm để xếp hạng: Nhóm NHTM có quy mô tổng tài sản trên 100 nghìn tỷ đồng và nhóm NHTM có quy mô tổng tài sản từ 100 nghìn tỷ đồng trở xuống.

Tuy nhiên, trong hệ thống TCTD hiện nay, quy mô tổng tài sản của các NHTM không đồng đều và có sự chênh lệch rất lớn về cấp độ. Các NHTM chênh lệch lớn về quy mô tổng tài sản từ 200-300 nghìn tỷ đồng, cách thức hoạt động, quản trị điều hành và hiệu quả kinh doanh rất khác nhau và đặc biệt là đối với các NHTM có quy mô tổng tài sản từ 1 triệu tỷ đồng trở lên. Đó là những NHTM có tầm quan trọng lớn, đóng vai trò trụ cột trong hệ thống ngân hàng và nền kinh tế.

Do đó, ông Nguyễn Thành Long cho rằng, các quy định về tiêu chí, điểm số và trọng số tại Thông tư 52 là chưa phù hợp để đánh giá, xếp hạng đối với các NHTM lớn. “Để tăng cường hiệu quả trong đánh giá, xếp hạng tổ chức tín dụng và làm cơ sở xây dựng bộ tiêu chí, chỉ tiêu đánh giá tương ứng phù hợp, Ban soạn thảo xem xét phân nhóm các NHTM theo các cấp độ chi tiết hơn; trong đó, các NHTM có quy mô tổng tài sản từ 1 triệu tỷ đồng trở lên cần có phương thức đánh giá phù hợp” - ông Long nêu kiến nghị

Cũng đóp góp ý kiến việc đánh giá xếp hạng tổ chức tín dụng, đại diện Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn (Agribank) kiến nghị: Cần có tiêu chí đánh giá rõ ràng hơn trên cơ sở xem xét đến tính chất đặc thù của các nhóm ngân hàng, TCTD. Như tính chất của Agribank đa số khoản vay nhỏ lẻ. Do đó, chí phí về hồ sơ, con người, quản lý giải ngân... tính trên từng khoản vay là rất lớn; rất khó để so sánh với những ngân hàng có đặc thù cho vay các khoản lớn.

Tương tự, việc đánh giá số lượng vi phạm để xác định điểm vi phạm của ngân hàng cũng nên xem xét đến số lượng chi nhánh. Đại diện Agribank cho rằng, việc đánh giá vi phạm nên đối chiếu với số lượng chi nhánh thì mới có thể so sánh chính xác được các ngân hàng với nhau, với quy mô số chi nhánh khác nhau.

Đối với vấn đề nợ cơ cấu tiềm ẩn trở thành nợ xấu, đại diện Agribank đề nghị Ban soạn thảo loại trừ nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ theo Thông tư 01/2020/TT-NHNN quy định về việc TCTD, Chi nhánh Ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19 và các văn bản sửa đổi, bổ sung khỏi nợ cơ cấu tiềm ẩn trở thành nợ xấu

Đồng quan điểm vấn đề nợ cơ cấu tiềm ẩn trở thành nợ xấu, đại diện Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN cho rằng: Các vướng mắc liên quan đến cơ cấu nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư 01 và theo Nghị định 55, đối với một số TCTD như Agribank có lượng lớn khách hàng trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn và đặc điểm các khoản cấp tín dụng cho các đối tượng trong lĩnh vực này có mức độ rủi ro cao, phụ thuộc vào nguyên nhân khách quan như thiên tai, dịch bệnh. Do đó, nếu như việc siết các khoản vay được cơ cấu nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo các Nghị định 55 vào nợ cơ cấu tiềm ẩn rủi ro để đánh giá và xếp loại các TCTD thì có thể gây bất lợi đối với các TCTD có tỷ trọng cho vay đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn cao. Ngoài ra, điều này sẽ tác động làm giảm hiệu quả cơ chế chính sách của nhà nước.

Vụ Tín dụng các ngành kinh tế đề nghị cơ quan thanh tra, giám sát cân nhắc lại chỉ tiêu này để có những đánh giá khách quan, phù hợp với thực tiễn, công bằng đối với các TCTD.

Đóng góp ý kiến về chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh, các TCTD cho rằng, năm 2020, các TCTD đã chủ động giảm thu nhập để chung tay chia sẻ khó khăn với người dân, doanh nghiệp trong cả nước trong bối cảnh đại dịch Covid-19. Năm 2021, các TCTD tiếp tục cắt giảm thu nhập để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp trong cả nước theo chủ trương của Chính phủ và NHNN. Việc giảm thu nhập này ảnh hưởng lớn đến thu nhập lãi cận biên và lợi nhuận trước thuế của các TCTD, dẫn đến giảm điểm các chỉ tiêu trong nhóm tiêu chỉ Kết quả hoạt động kinh doanh. Do đó, các TCTD đề nghị NHNN xem xét cho phép các TCTD ghi nhận lại khoản thu nhập đã giảm để đánh giá chính xác kết quả hoạt động kinh doanh trong kỳ, tạo động lực cho các ngân hàng tiếp tục ủng hộ, thực hiện theo các chủ trương chia sẻ, hỗ trợ nền kinh tế của Chính phủ và NHNN.

Các tiêu chí về vốn, chất lượng tài sản hay quản trị điều hành, hay khả năng thanh khoản cũng được các TCTD góp ý vào sửa đổi bổ sung một số điều của Thông tư 52 (hình minh hoạ)

Hoàng Lan

Theo Báo Công thương