Lỗ tiếp diễn khi phải kinh doanh dưới giá vốn

Công ty CP Đầu tư Thương mại SMC (HOSE: SMC) vừa công bố báo cáo tài chính quý II/2025 với kết quả kinh doanh tiếp tục ảm đạm. Trong kỳ, doanh thu thuần đạt khoảng 1.953 tỷ đồng, giảm hơn 13% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, mức giảm doanh thu không đáng lo bằng việc SMC buộc phải bán hàng thấp hơn giá vốn, khiến công ty gánh khoản lỗ gộp lên tới 47 tỷ đồng.

Đi cùng với đó, các khoản chi phí tài chính và chi phí quản lý doanh nghiệp tiếp tục là gánh nặng lớn với lần lượt 68 tỷ đồng và 66 tỷ đồng. Những áp lực này khiến lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh chính của SMC âm sâu tới 191 tỷ đồng.

Để bù đắp phần nào thua lỗ, công ty đã tiến hành thanh lý một số tài sản cố định và ghi nhận khoản thu nhập khác lên tới 323 tỷ đồng. Dù vậy, sau khi trừ chi phí phát sinh, kết quả cuối cùng vẫn là khoản lỗ sau thuế 43 tỷ đồng trong quý II.

Tính lũy kế 6 tháng đầu năm 2025, SMC đạt doanh thu khoảng 3.800 tỷ đồng, song song với đó là khoản lỗ sau thuế 43 tỷ đồng. Theo đó, công ty nâng mức lỗ lũy kế lên hơn 204 tỷ đồng.

Đáng nói, doanh nghiệp từng đạt đỉnh lợi nhuận vào năm 2021 với doanh thu hơn 21.300 tỷ đồng và lãi sau thuế 901 tỷ đồng, mức cao nhất kể từ khi thành lập. Tuy nhiên, sau thời kỳ đỉnh cao, SMC đã rơi vào chuỗi lao dốc kéo dài cho đến hiện tại.

Trước đó, trong báo cáo tài chính hợp nhất đã kiểm toán năm 2024, đơn vị kiểm toán Moore AISC lưu ý về khả năng hoạt động liên tục của SMC khi lỗ lũy kế đến hết năm ngoái ghi nhận gần 140 tỷ đồng, dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh của công ty bị âm hơn 508 tỷ đồng, nợ ngắn hạn vượt quá tài sản ngắn hạn là gần 623 tỷ đồng. Những yếu tố này làm kiểm toán viên hoài nghi về khả năng tiếp tục hoạt động của SMC trong tương lai.

Tuy nhiên, trong văn bản gửi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, SMC khẳng định họ có cơ sở để hoạt động liên tục. Doanh nghiệp này đã và đang thực hiện nhiều biện pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính và dòng tiền. Họ cũng có các biện pháp nhằm tinh gọn, cắt giảm, thanh lý tài sản, các hoạt động không sinh lợi, tăng hiệu quả hơn nữa các hoạt động cốt lõi nhằm cải thiện dòng tiền và hiệu quả công ty trong năm nay.

Ban lãnh đạo công ty cho biết cuối năm trước, họ cùng NovaGroup và các công ty thành viên (trong đó có Novaland) đã ký kết bảng xác nhận công nợ và cam kết trả nợ. Cụ thể, giá trị công nợ phải thu gần 1.116 tỷ đồng, giá trị tài sản đảm bảo hơn 729 tỷ đồng. Trước đó, SMC đã trích lập dự phòng gần 573 tỷ, sau khi xác nhận với phía Novaland, họ điều chỉnh về hơn 237 tỷ đồng.

Khoản nợ xấu với Novaland vẫn còn đó, phải bán tài sản để duy trì hoạt động

Tại thời điểm 30/6/2025, quy mô tổng tài sản của công ty đạt 4.605 tỷ đồng. Trong đó, lượng tiền mặt và tiền gửi ngân hàng chiếm khoảng 753 tỷ đồng. Đáng nói, khoản nợ xấu lên tới hơn 1.046 tỷ đồng vẫn còn hiện hữu, phần lớn đến từ nhóm Novaland với giá trị hơn 500 tỷ đồng, còn lại rải rác ở nhiều đối tác khác.

Một khoản công nợ khác là 105 tỷ đồng từ Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (HBC), SMC đã chấp thuận chuyển đổi khoản nợ này thành cổ phiếu HBC với mức giá 10.000 đồng/cổ phiếu, cao hơn đáng kể so với giá thị trường. Việc này khiến công ty phải trích lập lỗ lên tới 38 tỷ đồng vì phần chênh lệch.

Ở phía nguồn vốn, tổng nợ phải trả lên tới 3.838 tỷ đồng, trong đó nợ vay tài chính chiếm hơn 2.300 tỷ đồng. Việc thua lỗ liên tiếp đã khiến vốn chủ sở hữu của SMC tụt giảm mạnh, chỉ còn 767 tỷ đồng so với mốc 2.500 tỷ đồng vào đầu năm 2022.

Trước dố, SMC liên tục triển khai kế hoạch tái cơ cấu bằng cách thoái vốn và thanh lý tài sản trong giai đoạn 2023–2024. Cụ thể, vào tháng 11/2023, công ty bán quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền tại khu công nghiệp Tân Tạo (TP.HCM) với diện tích 9.096 m², thu về khoảng 126 tỷ đồng.

Cuối năm 2023, doanh nghiệp tiếp tục lên phương án chuyển nhượng khu đất tại Bình Dương rộng hơn 6.197 m² với giá chào bán dự kiến 49 tỷ đồng. Sang tháng 3/2024, SMC đã bán toàn bộ hơn 13,1 triệu cổ phiếu của Thép Nam Kim (NKG), chính thức rút khỏi danh sách cổ đông lớn khi tỷ lệ sở hữu giảm từ 4,98% xuống 0%.

Đỉnh điểm là quyết định bán trụ sở văn phòng tại số 681 Điện Biên Phủ, quận Bình Thạnh (TP.HCM) có diện tích hơn 329 m², mang lại khoảng 170 tỷ đồng tiền mặt cho doanh nghiệp.