Những ‘đại dự án’ mang dấu ấn Đèo Cả

Là một trong số ít doanh nghiệp tư nhân sở hữu chuỗi giá trị khép kín trong ngành hạ tầng, Công ty CP Đầu tư Hạ tầng Giao thông Đèo Cả (HOSE: HHV) đã ghi dấu ấn tại các công trình trọng điểm quốc gia trải dài từ miền Trung tới vùng biên giới phía Bắc. Hệ sinh thái của HHV bao gồm đầu tư, thi công và vận hành hạ tầng, thể hiện qua hàng loạt dự án BOT và PPP có quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp.

Hầm đường bộ Đèo Cả – công trình nối Khánh Hòa và Phú Yên với tổng vốn đầu tư hơn 11.000 tỷ đồng – là cột mốc đầu tiên thể hiện năng lực tổng hợp của doanh nghiệp. Tiếp đó là hầm Cù Mông (Bình Định – Phú Yên) và đặc biệt là hầm Hải Vân 2 – dài hơn 6 km, từng giữ kỷ lục Đông Nam Á – đã giúp Đèo Cả định hình thương hiệu "vua đào hầm" tại Việt Nam.

Không dừng lại ở công trình xuyên núi, HHV đã vươn lên thành nhà đầu tư hạ tầng chiến lược với các dự án cao tốc như Cam Lâm – Vĩnh Hảo (dài 80 km, gần 9.000 tỷ đồng), Hữu Nghị – Chi Lăng (43 km, 8.700 tỷ đồng) và Đồng Đăng – Trà Lĩnh (121 km, 25.000 tỷ đồng). Đặc biệt, việc hợp nhất kết quả tài chính từ dự án Cam Lâm – Vĩnh Hảo sau khi mua lại 38% cổ phần từ công ty mẹ thể hiện bước chuyển mình rõ rệt từ nhà thầu sang nhà đầu tư cốt lõi.

Bên cạnh đó, Đèo Cả còn hiện diện tại các dự án cao tốc ven biển miền Trung, các đoạn quốc lộ phức tạp và các tuyến giao thông vùng cao. Với kinh nghiệm thi công hầm và địa hình khó, HHV trở thành lựa chọn hàng đầu trong chiến lược kết nối trung du, miền núi phía Bắc và Tây Nguyên – những khu vực cần năng lực đặc thù và ít doanh nghiệp có thể đáp ứng.

Điểm khác biệt của HHV nằm ở mô hình vận hành chủ động: ngoài vai trò tổng thầu, doanh nghiệp còn góp vốn lớn tại các dự án, kiểm soát trực tiếp dòng tiền BOT và tận dụng hiệu quả thời gian vận hành để tối ưu lợi nhuận. Đây là "vòng lặp lợi ích kép" giữa thi công – đầu tư – khai thác mà rất ít nhà thầu Việt hiện nay đủ năng lực thực hiện thành công.

‘Bầu sữa’ BOT

Quý I/2025 cho thấy hiệu quả rõ nét từ mô hình BOT. Doanh thu thuần HHV đạt 735 tỷ đồng, trong đó thu phí BOT đóng góp đến 526,1 tỷ đồng – tương đương 71,6% tổng doanh thu. Với mức thu bình quân gần 5,84 tỷ đồng/ngày từ 11 trạm thu phí, HHV sở hữu dòng tiền vận hành đều đặn và ổn định – điều đặc biệt quý giá trong ngành hạ tầng vốn đầu tư dài hạn và rủi ro cao.

Bên cạnh BOT, các mảng khác như xây lắp mang về 165,6 tỷ đồng nhưng biên lợi nhuận thấp, trong khi duy tu và dịch vụ chỉ đóng góp chưa đến 45 tỷ đồng. Do đó, tỷ trọng BOT ngày càng chiếm ưu thế, không chỉ về doanh thu mà còn về biên lợi nhuận: Lợi nhuận gộp toàn công ty quý I đạt 386,2 tỷ đồng, biên gộp lên đến 52,5% – mức rất cao trong ngành.

Dù vậy, chi phí tài chính tiếp tục là điểm nghẽn lớn nhất. Lãi vay chiếm 217,6 tỷ đồng trong tổng chi phí tài chính 220,6 tỷ – tương đương gần 57% doanh thu thuần. Điều này có nghĩa mỗi ngày, HHV phải chi hơn 2,4 tỷ đồng chỉ để trả lãi vay. Dù hoạt động vận hành hiệu quả, áp lực từ cấu trúc vốn đòn bẩy vẫn bào mòn lợi nhuận đáng kể. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn báo lãi ròng 172,9 tỷ đồng – tăng hơn 50% so với cùng kỳ 2024.

Tính đến 31/3/2025, tổng tài sản HHV đạt 39.260 tỷ đồng, trong đó tài sản dài hạn chiếm tới 96,6%, chủ yếu là các công trình BOT. Tài sản ngắn hạn ở mức thấp – chỉ 1.319 tỷ đồng, phản ánh chiến lược tập trung vào tài sản sinh dòng tiền dài hạn. Tuy nhiên, tiền mặt giảm còn 199,7 tỷ đồng – thấp nhất trong hơn một năm – cho thấy doanh nghiệp đang bước vào chu kỳ trả nợ sau thời kỳ đầu tư mạnh.

Tổng nợ vay gần 18.780 tỷ đồng, trong đó VietinBank là chủ nợ lớn nhất, nắm hơn 95% dư nợ dài hạn. Cấu trúc vay chủ yếu là dài hạn, giảm áp lực thanh khoản nhưng tăng rủi ro tập trung nếu điều kiện tín dụng thay đổi. Trong quý, dòng tiền từ hoạt động kinh doanh đạt 229 tỷ đồng – khả quan; trong khi dòng tiền đầu tư và tài chính đều âm, dẫn đến lưu chuyển tiền thuần âm 109 tỷ đồng.

Triển vọng dài hạn và phản ánh trên thị trường

Theo ACBS, lưu lượng phương tiện qua các trạm BOT của HHV sẽ tiếp tục tăng đều 8–10%/năm trong giai đoạn 2025–2027. Đây là yếu tố then chốt đảm bảo dòng tiền ổn định và tăng trưởng lợi nhuận. Đồng thời, backlog xây lắp tính đến cuối quý I đạt hơn 2.300 tỷ đồng và dự kiến bổ sung thêm 5.000 tỷ đồng từ các dự án như Hữu Nghị – Chi Lăng, Tân Phú – Bảo Lộc, TP.HCM – Thủ Dầu Một – Chơn Thành. Điều này cho thấy nền tảng doanh thu tương lai đã được “đặt gạch”.

Dù áp lực lãi vay chưa giảm ngay, nhưng theo lộ trình giảm nợ ròng, HHV hoàn toàn có thể cải thiện biên lợi nhuận trong trung hạn. ACBS dự báo năm 2025, HHV đạt doanh thu 3.792 tỷ đồng và lợi nhuận ròng 430 tỷ đồng; sang năm 2026, doanh thu có thể đạt 4.187 tỷ đồng, lợi nhuận ròng tăng 20,6% lên 519 tỷ đồng. Giá mục tiêu cổ phiếu HHV được duy trì ở mức 16.000 đồng/cp – cao hơn 29% so với thị giá hiện tại.

Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu HHV trong tháng 5/2025 giao dịch quanh mức 12.150 đồng/cp, thanh khoản duy trì ổn định. Dù không bật mạnh, cổ phiếu thể hiện sự bền vững và niềm tin từ nhà đầu tư, đặc biệt sau khi HHV công bố lợi nhuận quý I vượt 50% và hoàn thành hơn 31% kế hoạch cả năm.

Mời độc giả đón đọc kỳ tiếp theo: Những ngôi sao đầu tư công (Bài 4): CC1 – Tay thầu dạn dày, nhưng chưa bật sáng trên mặt trận tài chính.