Thống đốc NHNN: Bỏ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng có thể dẫn đến tín dụng tăng rất cao

Chưa thể bỏ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng hàng năm

Trả lời chất vấn của đại biểu Trần Thị Vân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh và tranh luận của đại biểu Hà Sĩ Đồng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị về tín dụng tăng trưởng thấp trong 9 tháng năm 2023 tại Phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp Thứ 6, Quốc hội khóa XV (ngày 6/11), Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, lý do tăng trưởng thấp trong 9 tháng đầu năm là do vấn đề cầu về tín dụng. Đơn hàng của doanh nghiệp giảm sút, khả năng khai thác cầu nội địa cũng khó khăn, do doanh nghiệp và người dân, đặc biệt là người dân tiêu dùng cuối cùng rất khó khăn sau đại dịch COVID-19.

Về nguồn cung tín dụng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN đã điều hành theo hướng tạo điều kiện thuận lợi nhất để cho các tổ chức tín dụng cung tín dụng. Đồng thời, thực hiện rất nhiều các giải pháp và đặc biệt đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng phải rà soát các thủ tục cho vay vốn để rút ngắn thời gian và giảm thiểu những thủ tục để có thể hỗ trợ cho người dân.

NHNN cũng có những kiến nghị với các bộ, các ngành liên quan có thể thực hiện những giải pháp để cải thiện điều kiện tín dụng, đặc biệt là đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Về điều hành tăng trưởng tín dụng tiến tới xóa bỏ xóa bỏ việc điều hành, phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho từng tổ chức tín dụng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, đây là một trong các giải pháp điều hành của NHNN, kết hợp với các công cụ chính sách khác. Trên thực tế, chỉ tiêu này được điều hành bám sát theo chỉ đạo của Quốc hội tại Nghị quyết 62 và các chỉ đạo của Chính phủ. Đó là tăng trưởng tín dụng hàng năm, NHNN đưa ra định hướng đầu năm. Nhưng phân bổ dựa trên cơ sở căn bản nhất, đó là xếp hạng các tổ chức tín dụng theo Thông tư 52. Thông tư này cũng rất rõ các tiêu chí về định lượng, định tính để phản ánh được các tổ chức tín dụng có hoạt động lành mạnh và có khả năng mở rộng tín dụng.

Theo Thống đốc NHNN, khi Nghị quyết của Quốc hội yêu cầu nghiên cứu về cách thức điều hành tăng trưởng tín dụng, Ngân hàng Nhà nước cũng đã tổ chức tọa đàm họp với chuyên gia và có các đại biểu Quốc hội quan tâm tham dự. Trong tọa đàm cũng thống nhất được ở thời điểm này cũng chưa thể bỏ điều hành tăng trưởng tín dụng. Bởi với đặc thù của nền kinh tế Việt Nam hiện nay, nhu cầu vốn của nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào tín dụng của ngân hàng; tỷ lệ dư nợ tín dụng trên GDP là 120% GDP và đang ở mức cảnh báo theo khuyến nghị của các tổ chức quốc tế. Vì vậy, nếu bỏ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng có thể dẫn đến việc tín dụng tăng rất cao, gây ảnh hưởng đến sự ổn định và an toàn của hệ thống.

"Cho nên, NHNN vẫn tiếp tục thực hiện điều hành này và đến thời điểm thuận lợi, đặc biệt khi các phân khúc khác của thị trường tài chính như trái phiếu doanh nghiệp có thể đáp ứng được nhu cầu trung, dài hạn của doanh nghiệp, thì khả năng bỏ chỉ tiêu này sẽ khả thi hơn", Thống đốc Nguyễn Thị Hồng trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.

Thống đốc NHNN thông tin, để tránh tùy ý trong việc phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng đối với tổ chức tín dụng, NHNN hàng năm có chỉ tiêu định hướng và nguyên tắc chung, đó là xếp hạng tín nhiệm của các tổ chức tín dụng. Ngoài ra, có một số tiêu chí khác như mặt bằng lãi suất giảm, tham gia vào quá trình tái cấu trúc... sẽ được cộng điểm và giảm điểm nếu cho vay lĩnh vực rủi ro.

Đẩy lùi tín dụng đen cần có sự chung tay của các cấp, các ngành và các tổ chức đoàn thể

Tại phiên chất vấn, Thống đốc NHNN cũng nhận được câu hỏi chất vấn về: Tái cơ cấu ngân hàng yếu kém, vấn nạn tín dụng đen, tín dụng cho các dự án BOT....

Trả lời chất vấn của đại biểu Huỳnh Thanh Phương - Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh về thực trạng tín dụng đen, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, vấn đề tín dụng đen được Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ rất quan tâm. Thời gian qua, Bộ Công an cùng với các bộ, ngành, trong đó có NHNN, đã triển khai quyết liệt rất nhiều giải pháp. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 12 năm 2019 và Công điện số 766 để tăng khả năng tiếp cận tín dụng ở các kênh chính thức, hạn chế tín dụng đen.

Về phía NHNN cũng đã ban hành Quyết định 1178 để ban hành kế hoạch để triển khai hành động, trong đó đã tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý, làm sao tạo thuận lợi cho người dân tiếp cận được tín dụng từ các kênh chính thức, chẳng hạn như có thông tư quy định về việc cấp tín dụng của các công ty tài chính và công ty tài chính tiêu dùng.

Đối với thông tư cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng, vừa qua NHNN cũng đã sửa đổi để theo hướng có thể cấp tín dụng thông qua các phương tiện điện tử, tạo thuận lợi cho người dân.

Thời gian qua, Bộ Công an chủ trì và NHNN cũng phối hợp tích cực tổ chức nhiều hội nghị về ngăn ngừa tín dụng đen. Đặc biệt, Bộ Công an đã tổ chức triển khai cơ sở dữ liệu dân cư của quốc gia và NHNN cũng đã phối hợp, có ký kết kế hoạch với Bộ Công an để có thể thúc đẩy các tổ chức tín dụng tham gia vào kết nối với hệ thống dữ liệu, để có thể là tiến tới cho vay tín chấp đối với lại những khoản cho vay nhỏ lẻ, từ đó có thể tăng khả năng tiếp cận tín dụng và hạn chế tín dụng đen.

Tuy nhiên, để đẩy lùi nạn tín dụng đen, Thống đốc cho rằng, cần có sự chung tay của các cấp, các ngành và các tổ chức chính trị xã hội nắm bắt thông tin để người dân có nhu cầu vốn có thể tiếp cận những kênh chính thức và hạn chế cho người dân có nhu cầu vay vốn chính đáng phải tiếp cận tín dụng đen. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền để người dân hiểu, có kênh tín dụng để tiếp cận và không tiếp cận với nguồn tín dụng đen ở bên ngoài. Về phía Bộ Công an, trong thời gian qua đã đấu tranh để ngăn ngừa những tội phạm, những hành vi cho vay nặng lãi thì cũng sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp để ngăn chặn việc này.

Về câu hỏi liên quan đến tín dụng cho các dự án BOT của đại biểu Nguyễn Đại Thắng – Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên, Thống đốc NHNN cho biết, nhu cầu vốn cho những các dự án về cơ sở hạ tầng giao thông cần khối lượng vốn rất lớn, với kỳ hạn dài, tính chất nguồn vốn của hệ thống tổ chức tín dụng là nguồn vốn huy động ngắn hạn nên việc cho vay với khối lượng lớn và dài hạn cũng bị ràng buộc. Tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động của hệ thống các tổ chức tín dụng vừa qua cho thấy, nếu huy động bằng nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn có thể dẫn tới rủi ro và hệ lụy cho ngân hàng.

Thống đốc NHNN cũng thông tin, tính đến ngày 30/9, có 22 tổ chức tín dụng thực hiện cấp tín dụng đối với các dự án BOT, BT giao thông, tổng dư nợ 92.319 tỷ đồng. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là nợ xấu chiếm 3,83%, đáng chú ý nữa, nợ nhóm 2 chiếm đến 26,52% - đây là nhóm nợ sát với nợ nhóm 3 - nợ xấu. Nguyên nhân chủ yếu là các phương án tài chính của các dự án thường không đúng như với phương án tài chính xây dựng ban đầu. Do vậy, chính sách huy động vốn cũng cần phải huy động nhiều nguồn lực tài chính khác, kể cả là trong nước và nước ngoài.

Đối với tranh luận của đại biểu Phạm Văn Hòa – Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, việc xây dựng đề án tái cơ cấu ngân hàng yếu kém là việc rất khó, chưa có tiền lệ, năng lực cán bộ còn hạn chế, cơ chế chính sách hỗ trợ cần sự giúp đỡ từ các cơ quan liên quan. Hiện nay Ngân hàng Nhà nước đang trong quá trình thực hiện theo tiến độ và trình các cơ quan liên quan.