Ngày 19/5/2025, Nghị định 69/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, mở ra cánh cửa quan trọng cho các ngân hàng thương mại nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng yếu kém khi cho phép tổng mức sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài vượt 30%, lên tới tối đa 49% vốn điều lệ.

Đây là bước đi chiến lược không chỉ nhằm hỗ trợ quá trình tái cơ cấu hệ thống ngân hàng mà còn là phép thử đầu tiên trong việc nới "room ngoại" – một trong những nút thắt lớn nhất của thị trường tài chính Việt Nam.

Theo phân tích của Chứng khoán ACB (ACBS), quy định mới sẽ giúp các ngân hàng có điều kiện tăng vốn, đặc biệt trong bối cảnh được cấp hạn mức tăng trưởng tín dụng cao (20–30%/năm) nhưng lại gặp áp lực với hệ số an toàn vốn (CAR). Cụ thể, MBB – ngân hàng đang trong quá trình góp tối đa 5.000 tỷ đồng vào ngân hàng MBV – có CAR ở mức khoảng 10%, chưa sử dụng vốn cấp 2, nên rất cần bổ sung vốn cấp 1 để đáp ứng yêu cầu quản lý rủi ro và mở rộng tín dụng. HDB cũng có CAR ~14%, nhưng đang phụ thuộc nhiều vào trái phiếu cấp 2 – yếu tố khiến chi phí vốn tăng cao trong dài hạn.

Trong khi đó, VPB lại đang có vị thế tài chính tốt hơn với CAR trên 14% và chưa cần thiết phải huy động thêm trong ngắn hạn, đặc biệt khi ngân hàng này đã có cổ đông chiến lược nước ngoài là SMBC, nắm 50% vốn tại FE Credit.

Điểm đáng chú ý, cả ba ngân hàng – MBB, VPB và HDB đều chưa sử dụng hết room ngoại hiện tại (lần lượt ở mức 22,3%, 24,3% và 16,9%). Trong đó, HDB được đánh giá là ứng viên có khả năng mở room cao nhất. Ngân hàng này chưa có cổ đông chiến lược nước ngoài và đang tích cực tìm kiếm đối tác phù hợp. Nếu muốn mời gọi cổ đông chiến lược với tỷ lệ sở hữu 15–20%, thì việc mở room lên 49% là điều kiện tiên quyết. Việc này không chỉ giúp HDB tăng vốn cấp 1 mà còn có thể tạo cú huých mạnh mẽ cho giá cổ phiếu khi dòng tiền ngoại quay lại.

ACBS nhận định, việc nâng trần sở hữu ngoại là “thử nghiệm chính sách” với quy mô hẹp, nhưng có ý nghĩa chiến lược về lâu dài. Bằng cách áp dụng cho các ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc – vốn đang đóng vai trò tái cấu trúc hệ thống – Nhà nước có thể kiểm soát chặt rủi ro, đồng thời quan sát hiệu quả trong cải thiện năng lực tài chính, quản trị doanh nghiệp và thu hút vốn ngoại.

Với việc giới hạn thời gian áp dụng từ 5–10 năm, sau đó tỷ lệ sở hữu ngoại sẽ phải giảm xuống dưới 30% (trừ trường hợp mua cổ phiếu chào bán riêng lẻ hoặc chuyển nhượng giữa các NĐTNN), chính sách này đảm bảo tính linh hoạt và tránh gây xáo trộn hệ thống trong dài hạn.

Kỳ vọng khơi thông dòng vốn ngoại vào ngành ngân hàng và TTCK
Không chỉ tác động tích cực đến giá cổ phiếu, nới room ngoại trong bối cảnh hiện tại còn có thể là chất xúc tác giúp khơi thông dòng vốn nước ngoài vào ngành ngân hàng – nơi đã bị bán ròng hơn 30.000 tỷ đồng từ đầu năm 2024. Động thái này cũng sẽ tác động lan tỏa tích cực đến thị trường chứng khoán, vốn đang tìm kiếm những yếu tố hỗ trợ mang tính nền tảng giữa bối cảnh vĩ mô toàn cầu còn nhiều bất định.

Như vậy, Nghị định 69/2025/NĐ-CP không chỉ đơn thuần là một chính sách kỹ thuật về sở hữu nước ngoài, mà còn là một bước đi quan trọng trong chiến lược tái cơ cấu hệ thống ngân hàng, đồng thời tạo tiền đề để Việt Nam tiến xa hơn trên hành trình mở cửa thị trường tài chính, tăng sức hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư quốc tế. Trong ngắn hạn, đây có thể chưa phải yếu tố đủ mạnh để tạo sóng cổ phiếu, nhưng về trung – dài hạn, tiềm năng tăng trưởng của những ngân hàng tiên phong trong cuộc chơi mở room chắc chắn là điều không thể xem nhẹ.