Đầu tư trái phiếu liệu có thực sự an toàn?

09/10/2024 - 00:35

(Bankviet.com) Đầu tư trái phiếu mang lại lợi nhuận ổn định nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro như tín dụng, lãi suất, và thanh khoản. Các vụ vỡ nợ của Evergrande và Tân Hoàng Minh là minh chứng cho rủi ro này, đòi hỏi nhà đầu tư phải cân nhắc kỹ lưỡng.

Lợi thế của trái phiếu: Sự an toàn tương đối

Trong bối cảnh thị trường tài chính biến động, đầu tư trái phiếu vẫn được nhiều người coi là kênh đầu tư ổn định, mang lại thu nhập cố định và ít rủi ro hơn cổ phiếu. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài an toàn đó, đầu tư trái phiếu cũng tiềm ẩn những nguy cơ nhất định, đặc biệt là sau những vụ việc doanh nghiệp không thể hoàn thành nghĩa vụ thanh toán trái phiếu đã phát hành. Vậy đâu là những rủi ro cụ thể mà nhà đầu tư cần lưu ý?

Đầu tư trái phiếu liệu có thực sự an toàn?

Trước tiên, cần phải công nhận rằng đầu tư trái phiếu vẫn là một lựa chọn đầu tư phổ biến nhờ tính ổn định của nó. Nhà đầu tư vào trái phiếu sẽ nhận được một khoản lãi suất cố định trong suốt thời gian nắm giữ và được hoàn trả vốn khi trái phiếu đáo hạn. Đặc biệt, trái phiếu chính phủ được coi là an toàn nhất, vì chính phủ có trách nhiệm thanh toán dù kinh tế có biến động ra sao.

Ngoài ra, trái phiếu còn là một công cụ giúp đa dạng hóa danh mục đầu tư, đặc biệt là khi kết hợp với các loại tài sản rủi ro cao như cổ phiếu. Tuy nhiên, trái phiếu không phải lúc nào cũng an toàn tuyệt đối.

Rủi ro từ trái phiếu doanh nghiệp: Bài học từ những vụ vỡ nợ

Một trong những rủi ro lớn nhất khi đầu tư trái phiếu là rủi ro tín dụng. Đây là nguy cơ doanh nghiệp phát hành trái phiếu không thể trả được nợ hoặc không thực hiện đúng cam kết trả lãi. Ví dụ điển hình là sự kiện Evergrande - một trong những tập đoàn bất động sản lớn nhất Trung Quốc. Vào năm 2021, Evergrande đã không thể thanh toán các khoản lãi trái phiếu, khiến giá trái phiếu của công ty này rớt thảm. Nhiều nhà đầu tư đã mất toàn bộ vốn do công ty không có khả năng thanh toán và phải đối mặt với nguy cơ phá sản. Vụ việc này không chỉ gây chấn động thị trường tài chính Trung Quốc mà còn ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp nói chung.

Tại Việt Nam, năm 2023 cũng ghi nhận nhiều trường hợp doanh nghiệp phát hành trái phiếu gặp khó khăn trong việc thanh toán nợ. Một ví dụ là Công ty Tân Hoàng Minh, khi vào tháng 4/2022, công ty đã bị huỷ 9 lô trái phiếu trị giá hàng nghìn tỷ đồng vì không tuân thủ các quy định về phát hành trái phiếu. Nhà đầu tư vào trái phiếu của Tân Hoàng Minh gặp rất nhiều khó khăn trong việc thu hồi vốn.

Ngoài ra, khi lãi suất thị trường tăng, giá trị trái phiếu hiện tại thường giảm. Đây là rủi ro lãi suất mà nhiều nhà đầu tư không lường trước được. Một trái phiếu phát hành với lãi suất cố định 5% có thể trở nên kém hấp dẫn khi lãi suất thị trường tăng lên 7%. Điều này đã xảy ra vào năm 2022 khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) liên tục tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát. Những nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu dài hạn với lãi suất thấp đã phải chứng kiến giá trị trái phiếu của họ giảm đáng kể khi các trái phiếu mới với lãi suất cao hơn được phát hành.

Bên cạnh đó, không phải lúc nào nhà đầu tư cũng có thể dễ dàng bán trái phiếu trên thị trường thứ cấp. Rủi ro thanh khoản xảy ra khi không có đủ người mua, đặc biệt là với các trái phiếu của doanh nghiệp nhỏ hoặc không niêm yết. Khi đó, nhà đầu tư buộc phải giữ trái phiếu đến khi đáo hạn, hoặc chấp nhận bán lỗ. Đây là lý do vì sao việc lựa chọn trái phiếu của các doanh nghiệp có uy tín và tiềm lực tài chính vững mạnh là rất quan trọng.

Trái phiếu vẫn là một kênh đầu tư quan trọng, đặc biệt đối với những nhà đầu tư muốn bảo toàn vốn và có nguồn thu nhập ổn định. Tuy nhiên, như bất kỳ hình thức đầu tư nào, trái phiếu cũng mang đến những rủi ro mà nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng. Những bài học từ các vụ vỡ nợ của doanh nghiệp như Evergrande và Tân Hoàng Minh là minh chứng rõ ràng cho việc trái phiếu không hoàn toàn "miễn nhiễm" với rủi ro.

Để giảm thiểu rủi ro khi đầu tư vào trái phiếu, nhà đầu tư cần lưu ý những điểm sau:

Lựa chọn trái phiếu từ các doanh nghiệp uy tín: Chọn các doanh nghiệp có lịch sử tài chính vững mạnh và được xếp hạng tín nhiệm cao bởi các tổ chức uy tín.

Đầu tư vào trái phiếu chính phủ: Đây là loại trái phiếu an toàn nhất, với khả năng thanh toán gần như tuyệt đối, phù hợp cho những nhà đầu tư muốn bảo toàn vốn.

Đa dạng hóa danh mục: Đừng đặt tất cả trứng vào một giỏ. Đầu tư vào nhiều loại trái phiếu khác nhau, bao gồm trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp, để phân tán rủi ro.

Theo dõi sát sao lãi suất thị trường: Thị trường lãi suất biến động sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị trái phiếu. Hãy xem xét thời gian đáo hạn của trái phiếu và lãi suất hiện hành để đưa ra quyết định phù hợp.