Trong tháng 10, thanh khoản vẫn là tâm điểm của thị trường khi tiếp tục bị thu hẹp, nguyên nhân chủ yếu được bắt nguồn từ sai phạm trong phát hành trái phiếu cũng như áp lực chính sách tiền tệ thắt chặt từ các ngân hàng trung ương toàn cầu.
Bên cạnh đó, các lo ngại về rủi ro về các trái phiếu của các doanh nghiệp khác đã phát hành trong những năm gần đây đã tăng lên đáng kể khi sự việc được công bố. Hệ quả là, áp lực nhà đầu tư đáo hạn trái phiếu trước hạn gia tăng, diễn biến này đã tác động đến các tổ chức tài chính, các tổ chức phát hành trái phiếu và cả thị trường chứng khoán.
Theo thống kê của VBMA, tính đến thời điểm 21/10, đã có 142.458 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp được mua lại trước hạn, chiếm khoảng 11,8% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp cuối 2021. Điều này đã làm giảm dư nợ đáo hạn năm 2023 và 2024 ước tính lần lượt còn lại ở mức 350 và 370 ngàn tỷ đồng.
Nguồn: VDSC |
Mặc dù giá trị TPDN được mua lại có xu hướng tăng từ tháng 06/2022 trở lại đây. Tuy nhiên, theo VDSC, áp lực đáo hạn trái phiếu năm 2023 vẫn còn khá lớn. Tổng giá trị đáo hạn năm 2023 ước tính ở mức 350 ngàn tỷ, tương đương gần bằng ¼ dư nợ tăng thêm của hệ thống ngân hàng năm 2022 (giả định tăng trưởng tính dụng năm 2022: 14%). Mặc dù, trong số trái phiếu đáo hạn có khoảng 30% giá trị từ nhóm ngành ngân hàng mà VDSC cho rằng khả năng cao vẫn có thể tái phát hành, song tỷ lệ hấp thụ sẽ bị hạn chế trong bối cảnh lãi suất cao và thanh khoản yếu đang diễn ra trong hệ thống.
Nếu nhìn ở góc độ hẹp hơn, tập trung vào ngành bất động sản đang chịu nhiều áp trong thời gian gần đây. Trong năm 2023 ước tính có khoảng 130 ngàn tỷ đồng trái phiếu từ ngành bất động sản sẽ đáo hạn (sau khi loại trừ phần đã mua lại tính đến tháng 10/2022), chiếm khoảng 36% tỷ trọng giá trị đáo hạn năm 2023. Con số này tương đương với hơn 9% dư nợ tín dụng ngân hàng tăng thêm trong năm 2022.
VDSC cho rằng khả năng đảo nợ trái phiếu của các doanh nghiệp này khá thấp do nhà đầu tư nắm giữ chủ yếu là cá nhân đang bị hạn chế rất nhiều do niềm tin đang bị xói mòn cũng như do các quy định chặt chẽ hơn của NĐ 65/2022 NĐ-CP và do các hạn chế trong việc tiếp cận vốn vay từ các ngân hàng. Đồng thời, dòng tiền từ hoạt động bán hàng đang gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh lãi suất tăng và tín dụng thắt chặt. Do đó, VDSC nhận thấy một số rủi ro đáng chú ý về nợ xấu và tăng lãi suất của thị trường từ khả năng đáo hạn TPDN các doanh nghiệp bất động sản trong thời gian tới.
Nguồn: VDSC |
Ở một chiều hướng tích cực, hiệp hội trái phiếu doanh nghiệp đã có các buổi hội thảo cùng các quỹ trái phiếu, CTCK và đã có một số đề xuất một số phương án để trình lên Bộ Công Thương. Tuy nhiên, VDSC cho rằng vấn đề này sẽ cần nhiều thời gian để các ban ngành có thể đưa ra hướng xử lý cuối cùng. Do đó, trong khoảng thời gian này VDSC cho rằng hoạt động giao dịch trên thị trường chứng khoán vẫn sẽ diễn biến khá thận trọng.
Ngoài ra, trong những ngày cuối tháng 10, tỷ giá có xu hướng hạ nhiệt đã giúp NHNN có một ít dư địa hỗ trợ thanh khoản trên thị trường mở, giải tỏa một phần áp lực vốn toàn thị trường đang bị tắc nghẽn. Tuy nhiên, theo VDSC, việc hỗ trợ này của NHNN vẫn chưa đủ mạnh mẽ để khơi thông dòng vốn hiện đang tắc nghẽn.
Trong kịch bản cơ sở, VDSC kỳ vọng VN-Index sẽ dao động trong khoảng 940-1050 điểm.
Nguồn: VDSC |
Trong ngắn hạn, VDSC cho rằng những vướng mắc về rủi ro thông tin, áp lực thanh khoản của thị trường sẽ chưa thể cởi bỏ, đồng thời có sự giới hạn dòng tiền sẽ khó tạo nên sự tăng điểm đồng loạt của các ngành hay cổ phiếu. Sẽ có sự luân chuyển nhanh hơn và ngắn hơn giữa các nhóm ngành và cổ phiếu. Với diễn biến này, VDSC cho rằng sẽ rất khó để các NĐT ngắn hạn tìm kiếm lợi nhuận. VDSC quan điểm duy trì danh mục phòng thủ với tỷ lệ cân bằng giữa tiền mặt và cổ phiếu.
Tuy nhiên, đối với các NĐT ngắn hạn, VDSC cho rằng có thể tận dụng vị thế tiền mặt sẵn có để lướt sóng cổ phiếu có sẵn trong danh mục nhằm tận dụng lợi thế T+. Nếu kiên nhẫn chờ mua thấp, hiệu suất sinh lời của NĐT sẽ tốt hơn mua đuổi trong phiên. Với mức giảm hơn 30% từ đỉnh 1.500 điểm, định giá của VN-Index đã giảm về mức thấp trong nhiều năm, do vậy, VDSC cho rằng nhà đầu tư đang nắm giữ tiền mặt/ tỷ trọng tiền mặt cao vẫn có thể phân bổ một phần danh mục để tích lũy những cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt cho mục tiêu dài hạn.
VDSC đưa ra gợi ý cổ phiếu có thể "lướt sóng" trong tháng 11
PHR (Giá mục tiêu 59.800/cp)
PC1 (Giá mục tiêu 28.400/cp)
Thế Hưng