Ngày 10/6/2025, Công ty CP Đầu tư và Phát triển Đường sắt cao tốc VinSpeed công bố đã nhận chuyển quyền sở hữu hơn 48 triệu cổ phiếu VIC từ ông Phạm Nhật Vượng. Thương vụ được thực hiện dưới hình thức góp vốn bằng cổ phiếu, tương đương 1,24% vốn điều lệ của Tập đoàn Vingroup.

Tạm tính theo giá đóng cửa cổ phiếu VIC ngày 10/6 là 90.600 đồng/cp, tổng giá trị số cổ phần ông Vượng chuyển nhượng cho VinSpeed lên tới khoảng 4.350 tỷ đồng. Đây là một bước đi quan trọng trong lộ trình góp vốn hiện thực hóa kế hoạch phát triển hạ tầng giao thông quốc gia do khu vực tư nhân đề xuất.

VinSpeed được thành lập vào ngày 6/5/2025, có trụ sở đặt tại khu đô thị Vinhomes Riverside, quận Long Biên, Hà Nội. Doanh nghiệp này có vốn điều lệ ban đầu là 6.000 tỷ đồng, với ông Phạm Nhật Vượng là cổ đông chi phối, góp 3.060 tỷ đồng (51%). Vingroup cũng tham gia với tỷ lệ sở hữu 10%, tương đương 600 tỷ đồng.

Ngoài ra, cơ cấu cổ đông của VinSpeed còn có Công ty CP Tập đoàn Đầu tư Việt Nam (35%), bà Phạm Thúy Hằng – Phó Chủ tịch HĐQT Vingroup (3%) và hai người con trai của ông Vượng là Phạm Nhật Minh Hoàng và Phạm Nhật Quân Anh, mỗi người nắm giữ 0,5%.

Ngay khi ra mắt, VinSpeed đã đề xuất một kế hoạch táo bạo: xây dựng toàn tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam dài 1.541 km trong vòng 5 năm, với tổng vốn đầu tư ước tính lên tới 1,56 triệu tỷ đồng (khoảng 61 tỷ USD), chưa bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng và tái định cư.

Điểm đáng chú ý là doanh nghiệp cam kết sẽ tự thu xếp 20% tổng mức đầu tư – tương đương hơn 300.000 tỷ đồng từ nguồn lực xã hội hóa. Phần còn lại, VinSpeed kiến nghị Nhà nước hỗ trợ bằng hình thức cho vay không lãi suất trong thời hạn 35 năm. Đây được xem là đề xuất chưa từng có tiền lệ, thể hiện cam kết mạnh mẽ của khu vực tư nhân trong việc đầu tư vào hạ tầng chiến lược.

VinSpeed cũng khẳng định sẽ áp dụng các công nghệ hiện đại và mô hình tổ chức quốc tế, đồng thời mong muốn được đảm nhiệm vai trò tổng thầu thiết kế, thi công và vận hành, hướng tới mục tiêu chuyển giao công nghệ và nâng cao năng lực nội địa hóa ngành đường sắt.

Đề xuất của VinSpeed đang nhận được sự quan tâm lớn trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu khởi công tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam vào giai đoạn sau năm 2026. Các kịch bản đầu tư đang được thảo luận tại nhiều cấp, bao gồm cả phương án chia đoạn hoặc xây dựng toàn tuyến trong một giai đoạn.

Không chỉ VinSpeed, nhiều doanh nghiệp tư nhân lớn cũng đã thể hiện quan tâm đến siêu dự án này. Trong đó, Tập đoàn Thaco với kinh nghiệm đầu tư mạnh vào hạ tầng giao thông miền Trung và năng lực sản xuất thiết bị cơ khí được cho là đang chuẩn bị các phương án tài chính và kỹ thuật để tham gia vào các hợp phần cụ thể của dự án đường sắt cao tốc trong tương lai.

Sự xuất hiện đồng thời của các tập đoàn tư nhân như Vingroup và Thaco trong lĩnh vực hạ tầng được kỳ vọng sẽ mở ra một giai đoạn mới cho mô hình hợp tác công – tư (PPP) quy mô lớn, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án chiến lược quốc gia.