Báo cáo tài chính quý I/2025 của Công ty CP Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai (HAGL Agrico, UPCoM: HNG) hé lộ nhiều chỉ dấu đáng lo ngại về năng lực tài chính và khả năng thanh toán trong ngắn hạn. Mặc dù tổng tài sản tính đến ngày 31/3/2025 đạt 17.395 tỷ đồng, tăng nhẹ 4% so với đầu năm, phần lớn trong số đó lại nằm ở tài sản cố định và chi phí xây dựng dở dang, chủ yếu cho các dự án vườn cây, cao su và hạ tầng nông trường – những khoản không thể dễ dàng chuyển hóa thành tiền.

Trong khi đó, lượng tiền mặt thực tế tại thời điểm cuối quý chỉ còn hơn 3 tỷ đồng, giảm tới 95% so với gần 70 tỷ đồng hồi đầu năm. Đáng lo ngại hơn, vốn lưu động âm sâu hơn 12.180 tỷ đồng, còn vốn chủ sở hữu cũng chỉ còn lại 1.560 tỷ đồng. Hiện, tổng tài sản ngắn hạn của công ty chỉ ở mức hơn 2.714 tỷ đồng, phần lớn năm ở hàng tồn kho với gần 2.189 tỷ đồng. Cấu trúc tài chính mất cân đối rõ rệt, đặc biệt khi nhìn vào áp lực nợ vay ngắn hạn đang treo lơ lửng trên đầu doanh nghiệp.

Tổng vay ngắn hạn của HAGL Agrico đã lên tới gần 9.610 tỷ đồng. Phần lớn số này là khoản vay dài hạn đến hạn trả, đặc biệt là khoản nợ dài hạn đến hạn trả gần 5.133 tỷ đồng từ Công ty CP Nông nghiệp Trường Hải (Thaco Agri). Cùng với đó là khoản vay ngắn hạn hơn 3.932 tỷ đồng cũng từ Thaco Agri, khoản vay 500 tỷ đồng tại Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) và gần 45 tỷ đồng từ Ngân hàng Liên doanh Lào – Việt đến hạn thanh toán. Tổng các khoản vay cần chi trả trong vòng 12 tháng tới gần chạm ngưỡng 10.000 tỷ đồng, trong khi công ty gần như không còn dư địa tiền mặt để xoay xở.

Đáng chú ý, không có khoản vay nào trong số này được cơ cấu lại thời hạn hay bổ sung thêm hạn mức trong kỳ. Điều này đặt ra mối lo ngại lớn về khả năng thanh toán của HNG, nhất là khi lượng tiền mặt hiện có chỉ tương đương 0,03% tổng nợ đến hạn. Ở phía dài hạn, công ty vẫn đang duy trì khoản vay tại Ngân hàng Lào – Việt với tổng dư nợ gần 386 tỷ đồng, trong đó khoảng 341 tỷ đồng là nợ dài hạn.

Trong bối cảnh căng thẳng tài chính hiện tại, Thaco tiếp tục đóng vai trò là chủ nợ lớn nhất và gần như duy nhất của HAGL Agrico. Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2025 tổ chức ngày 25/4, Chủ tịch Trần Bá Dương cho biết, khi Thaco tham gia vào HAGL Agrico (HNG), công ty lúc đó giống như “một cái xác không hồn” – nặng nề vì gánh nợ và những tồn đọng tài chính kéo dài. “Trước đây, cứ thấy HNG có tài sản và nợ thì chuyển sang cho chúng tôi, bao nhiêu đất bao nhiêu nợ là mang sang. Nhưng đến giờ vẫn còn nhiều thứ tích tụ lại”.

Tuy nhiên, khi được hỏi về việc có sáp nhập HAGL Agrico với Thaco Agri, Chủ tịch Trần Bá Dương cho biết không có gì để sáp nhập cả. Hiện cổ phần HNG do Thaco nắm giữ, trong thời gian tới vốn này chuyển gia Thaco Agri nắm giữ. Hiện chưa có sáp nhập, khi nào sáp nhập do cổ đông quyết định, thời điểm khi nào công ty tươi sáng.

Quan trọng là có cần sáp nhập hay không, HNG vẫn là công ty đại chúng do Thaco Agri quản lý. Bản thân Agri không có định hướng sáp nhập, tôi khuyên ban lãnh đạo lấy lợi nhuận làm chính chứ không theo cổ phiếu, làm cái gì không có lợi nhuận thì không giá trị.

Về kết quả kinh doanh, doanh thu thuần quý I/2025 đạt 99 tỷ đồng, tăng nhẹ so với cùng kỳ. Trong đó, mảng trái cây đóng góp 67 tỷ đồng, tăng trưởng mạnh 62%, trong khi mủ cao su đem về 31 tỷ đồng, tăng 20%. Ngược lại, doanh nghiệp không còn ghi nhận doanh thu từ vật tư nông nghiệp như quý I/2024. Nhờ tiết giảm giá vốn, công ty lần đầu ghi nhận lợi nhuận gộp sau 15 quý liên tiếp bán hàng dưới giá vốn, với 34 tỷ đồng lãi gộp.

Tuy vậy, lợi nhuận gộp khiêm tốn không đủ bù đắp chi phí tài chính và chi phí vận hành lớn. HAGL Agrico tiếp tục lỗ ròng 84 tỷ đồng trong quý đầu năm, cao hơn nhiều so với khoản lỗ 46 tỷ đồng cùng kỳ năm trước. Tổng lỗ lũy kế đến cuối tháng 3/2025 đã lên đến 9.469 tỷ đồng. Chi phí lãi vay trong kỳ lên tới 99 tỷ đồng, chủ yếu từ các khoản vay phục vụ cho dự án trồng cao su và cọ dầu trước đây. Bên cạnh đó, công ty còn ghi nhận thêm 21 tỷ đồng khấu hao cho các tài sản không còn tạo ra giá trị.

Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2025, cổ đông đã đặt vấn đề về việc HAGL Agrico thường xuyên bán hàng dưới giá vốn, đặc biệt là các giao dịch với Thaco Agri. Giải trình trước cổ đông, Chủ tịch HĐQT Trần Bá Dương cho biết các khoản chi phí hạ tầng, sản xuất và đầu tư đã được phân bổ vào giá vốn theo quy định kế toán. Đồng thời, ông lý giải rằng các giao dịch với Thaco Agri chủ yếu phát sinh trong bối cảnh pháp lý dự án tại Nam Lào chưa hoàn thiện, công ty buộc phải bán hàng qua đối tác để đảm bảo dòng tiền và tuân thủ yêu cầu pháp lý.

Dự báo cả năm 2025, HAGL Agrico vẫn lên kế hoạch lỗ ròng 854 tỷ đồng. Trong đó, hoạt động kinh doanh chính dự kiến có lãi 55 tỷ đồng, cải thiện so với mức lỗ của cùng kỳ. Tuy nhiên, các khoản chi phí hủy bỏ vườn cây ăn trái để tái cấu trúc mô hình sản xuất (597 tỷ đồng), khấu hao vườn cây (229 tỷ đồng) và chi phí tài sản hạ tầng (83 tỷ đồng) sẽ tiếp tục tạo gánh nặng lớn.