Hoạt động thanh toán, chuyển tiền ra nước ngoài và các giải pháp kiểm soát hiệu quả

Phát biểu khai mạc Tọa đàm, TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa, nhu cầu chuyển tiền ra nước ngoài càng phổ biến hơn như mua bán, kinh doanh, trợ cấp người thân ở nước ngoài, hay đi du học, công tác…. Tuy nhiên, việc kiểm soát và quản lý hoạt động thanh toán, chuyển tiền ra nước ngoài qua hệ thống ngân hàng đang gặp nhiều thách thức.

Thực tế thời gian qua đã xảy ra một số trường hợp tổ chức và cá nhân lợi dụng, lừa đảo các ngân hàng để thực hiện các hành vi chuyển tiền trái phép ra nước ngoài với các phương thức như sử dụng một bộ hồ sơ, chứng từ chuyển tiền nhiều lần tại cùng hệ thống ngân hàng và thực hiện chuyển tiền nhiều lần tại các ngân hàng khác nhau, lập hợp đồng, hóa đơn khống để chuyển tiền trái phép…

Trước tình hình đó, ngày 30/12/2022, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Thông tư số 20/2022/TT-NHNN hướng dẫn hoạt động chuyển tiền một chiều từ Việt Nam ra nước ngoài và thanh toán, chuyển tiền cho các giao dịch vãng lai khác của người cư trú là tổ chức, cá nhân để các ngân hàng thống nhất thực hiện.

Chia sẻ về thực tiễn triển khai, bà Nguyễn Thị Vân Hoài, Phó Chủ nhiệm CLB Pháp chế trực thuộc Hiệp hội Ngân hàng cho biết, căn cứ quy định tại Thông tư 20/2022/TT-NHNN, các TCTD đã giám sát chặt chẽ hoạt động thanh toán, chuyển tiền ra nước ngoài, hạn chế các trường hợp lợi dụng chuyển tiền vượt mức quy định tại ngân hàng bằng các quy định kiểm soát giao dịch chuyển tiền thực hiện trong nội bộ của TCTD và kiểm soát giao dịch chuyển tiền thực hiện tại các ngân hàng khác nhau.

Tuy nhiên, đối với các giao dịch thanh toán, chuyển tiền chuyển tiền một chiều ra nước ngoài thực hiện tại các ngân hàng khác nhau thì ngân hàng không thể kiểm soát được, vì hiện tại không có hệ thống quản lý chung toàn ngành Ngân hàng. Các ngân hàng chỉ nhận diện trên cơ sở tiếp nhận nhu cầu của khách hàng, tư vấn kỹ cho khách hàng về trách nhiệm tuân thủ quy định quản lý ngoại hối của NHNN, đặc biệt là hạn mức tối đa được chuyển khi đề nghị ngân hàng chuyển tiền.

Trao đổi tại Tọa đàm, đại diện các TCTD cũng đưa ra một số đề xuất, kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước để hoạt động thanh toán, chuyển tiền ra nước ngoài được kiểm soát hiệu quả hơn nữa, như: Xây dựng hệ thống kết nối thông tin dữ liệu thanh toán và giám sát tập trung đối với hoạt động chuyển tiền một chiều ra nước ngoài của cá nhân bao gồm các thông tin giao dịch; Phối hợp Tổng cục Hải quan sớm xây dựng hệ thống cung cấp bổ sung thông tin bằng tờ khai hải quan điện tử; Ban hành quy định, hướng dẫn chung về danh mục hồ sơ chứng minh mục đích chuyển tiền một chiều ra nước ngoài của người cư trú; Bổ sung quy định, hướng dẫn về giao dịch chuyển tiền của cá nhân có nhiều quốc tịch;…

Phát biểu tại Tọa đàm, ông Đào Xuân Tuấn, Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối, Ngân hàng Nhà nước ghi nhận các ý kiến đóng góp của Hiệp hội Ngân hàng cũng như của các TCTD và cho biết, Thông tư 20/2022/TT-NHNN ban hành đã thống nhất, tích hợp các quy định liên quan đến hoạt động chuyển tiền một chiều từ Việt Nam ra nước ngoài của các tổ chức, cá nhân và các giao dịch vãng lai khác. Thông tư 20/2022/TT-NHNN ban hành góp phần giữ thị trường ngoại hối ổn định, tỷ giá ổn định, thu hút nhà đầu tư.

Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối đánh giá cao vai trò song hành cùng các TCTD của Hiệp hội Ngân hàng trong việc lan toả, chia sẻ các quy định pháp lý, triển khai thực hiện theo Thông tư 20/2022/TT-NHNN, để thực thi chính sách, vận hành chính sách hiệu quả và phòng ngừa rủi ro tối đa cho các TCTD.

Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối đề nghị, Hiệp hội Ngân hàng tiếp tục phối hợp, phát huy vai trò là cầu nối giữa NHNN và các TCTD, đồng thời đề nghị các TCTD tiếp tục triển khai thực hiện Thông tư 20/2022/TT-NHNN, bảo đảm việc thanh toán, chuyển tiền ra nước ngoài được thực hiện đúng mục đích, chặt chẽ, phù hợp với quy định của pháp luật; chia sẻ, đồng lòng để Vụ Quản lý ngoại hối nói riêng, Ngân hàng Nhà nước nói chung và các TCTD đều hài hòa lợi ích và hoàn thành được mục tiêu đề ra, đưa chính sách đi vào cuộc sống.

Phát biểu kết luận Tọa đàm, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng cho biết, Hiệp hội Ngân hàng là đầu mối thông tin, tổng hợp, truyền tải những khó khăn vướng mắc của các TCTD đến cơ quan quản lý. Thời gian qua và trong thời gian tới, Hiệp hội sẽ tổ chức thêm các toạ đàm, hội thảo để kết nối các TCTD với cơ quan quản lý, nói lên các vướng mắc, khó khăn của các TCTD. Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hiệp bày tỏ mong muốn sẽ nhận được phản hồi cũng như sự phối hợp của Vụ Quản lý ngoại hối để những vướng mắc sớm được giải quyết.